2.1.4 Programma 4 - Onderwijs

Portefeuillehouder(s):
F. Janssen en A. Schiffelers

Verantwoordelijke afdelingshoofden:
J. Drummen (KCC) en E. Herinx (MO) 

In 2025 loopt het merendeel van de tijdelijke, landelijke programma’s af om de onderwijsachterstanden, opgelopen door de Covid-maatregelen, weg te werken. In de nieuwe Lokaal Educatieve Agenda Landgraaf zetten we daar waar mogelijk een aantal succesvolle interventies voort. Ook is er ruimte voor de Gezonde Basisschool van de Toekomst en zetten we, afhankelijk van de landelijke ontwikkelingen, in op het programma School & Omgeving. Aanvullend daarop wordt er in iedere wijk een naschools activiteitenaanbod voor kinderen/jongeren in het basis- en voortgezet onderwijs aangeboden dat gericht is op brede talentontwikkeling.

Openbaar basisonderwijs
Alle Landgraafse basisscholen vallen onder het bestuur van onderwijsstichting Movare. Ook de openbare basisscholen Harlekijn, Speurneus en Wereldwijs. De drie openbare basisscholen voldoen volgens de Onderwijsinspectie aan de basiskwaliteit en daarmee aan de wettelijke eisen die op dat moment geldend zijn.

Onderwijshuisvesting
Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) voorziet in een toekomstbestendige aanpak van de onderwijshuisvesting, waarbij rekening wordt gehouden met het multifunctioneel gebruiken van ruimtes.

De nieuwbouw van het Eijkhagencollege verloopt voorspoedig. Vanaf januari 2025 wordt het nieuwe Eijkhagencollege in gebruik genomen. Daarnaast wordt het oude schoolgebouw in 2025 gesloopt en wordt de nieuwe buitenruimte, inclusief de sportvelden, aangelegd. 

Basisschool De Schatgraver heeft samen met het kinderdagverblijf, de buitenschoolse opvang en de peuteropvang in 2015 een nieuw onderwijsgebouw gekregen aan de Pastoor Schattenstraat. Vanwege het ontstane ruimtetekort is er in 2017 voor vier klaslokalen en een nevenruimte tijdelijk intrek genomen in het voormalige schoolgebouw aan de Graaf Johan Frederikstraat. Het feit dat de school thans in twee gebouwen is gehuisvest, staat de optimale vormgeving en samenwerking voor een Brede School en het project De Gezonde Basisschool van de Toekomst in de weg. Op basis van het programma van eisen  werken de architect en overige adviseurs de plannen voor huisvesting uit waarbij burgerparticipatie een belangrijk onderdeel van het proces is. Volgens de huidige planning kan naar verwachting medio 2025 de omgevingsvergunning verleend worden. De verbouw is dan medio 2026 gereed. Inzake de uitbreiding van de basisschool Op gen Hei worden de plannen, zoals opgenomen in het in 2021 vastgestelde IHP, opgestart. Ook zal in 2025 een businesscase starten voor de renovatie/vervanging van basisschool de Harlekijn.

Onderwijsbeleid en leerlingzaken
In de eerste helft van 2025 is de nieuwe Lokaal Educatieve Agenda (LEA) Landgraaf gereed. Net als in de vorige jaren is deze opgesteld met behulp van de inbreng van leerlingen, schoolteams en ketenpartners. Op het gebied van leerlingenzorg, afstemming en doorgaande lijn is het “Knooppunt” de werkwijze. Dit is een voorziening in het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en in de voorscholen (kinder- en peuteropvang). JENS verbindt haar expertise aan de scholen in het primair onderwijs door een team dat fysiek op school aanwezig is. Bureau VSV richt zich onder andere op het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (VSV) en het verlaten van school zonder startkwalificatie. Met scholen waar een hoge schooluitval gesignaleerd wordt, worden gesprekken gevoerd om de schooluitval terug te dringen. 

Volwasseneneducatie en laaggeletterdheid
Volwasseneneducatie wordt op Zuid-Limburgse schaal ingevuld via het regionaal plan van aanpak Basisvaardigheden Volwassenen 2024-2028. Gemeente Heerlen is de centrumgemeente voor de coördinatie. Een belangrijk speerpunt blijft het vinden van mensen die Nederlands als eerste taal hebben en baat kunnen hebben bij het versterken van hun taalvaardigheid. Daarvoor worden ook lokaal diverse initiatieven uitgerold waaronder het vindplaatsgericht werken/werkgeversaanpak.

Onderwijsachterstandenbeleid en peuterstelsel
Het peuterstelsel bestaat uit een aanbod van 16 uur per week, waarvan alle peuters in de leeftijd tussen 2½ en 4 jaar gebruik kunnen maken. Dit beleid werkt goed. De kwaliteit is goed, het bereik is hoog en er is een goede samenwerking in de keten. Wel zal er vanaf 2025 meer ingezet worden op het verder versterken van de toeleiding en toegankelijkheid voor doelgroepkinderen. Daarnaast zal er ook gestart worden met een plus groep voor peuters die meer ondersteuning nodig hebben waarin kinderen extra begeleiding krijgen in samenwerking met de peuteropvang aanbieder en JENS, gericht op doorstroom naar het reguliere onderwijs.

Gezonde Basisschool van de Toekomst, Rijke Schooldag, Gelijke Kansen Alliantie en Talentontwikkeling
Op lokaal en regionaal niveau wordt samengewerkt aan het stimuleren van Talentontwikkeling. In de drie Landgraafse wijken is wekelijks een naschools aanbod met daarin activiteiten op het gebied van onder andere: cultuur, sport, kennisverbreding, loopbaanoriëntatie, etc. Daarin wordt, mede vanuit de Regiodeal 2.0 - Gezondheid en Vitaliteit van inwoners en wijken, het aanbod verder uitgebreid met activiteiten voor alle leeftijdsgroepen.

Vier basisscholen voeren het programma De Gezonde Basisschool van de Toekomst uit. Afhankelijk van de landelijke ontwikkelingen binnen  het programma School & Omgeving, zetten we de voorbereiding op het uitbreiden naar een vijfde GBT-school in 2025 voort. 

Verzuim
Het verzuim laat een stijgende trend zien. Dit is een trend die we in meerdere gemeenten in de regio zien. Zowel binnen het regionale overleg onderwijs/VSV (voortijdig schoolverlaten) heeft dit nadrukkelijk onze aandacht. Samen met onder andere Bureau VSV wordt er gekeken met welke inzet en interventies we deze trend kunnen breken zodat we het verzuimpercentage weer omlaag kunnen brengen.

Leerlingenvervoer
De doelgroep wordt complexer, naast kinderen hebben nu ook steeds vaker de ouders psychische of lichamelijke problemen. Daarnaast slipt het Speciaal onderwijs dicht (aantal keren in Heerlen een opname stop) waardoor kinderen soms op scholen verder weg geplaatst worden (en dan is de afstand te groot voor OV)

AO 01 - Toename bijdrage vervoer bewegingsonderwijs primair onderwijs
Leerlingen dienen voor het  bewegingsonderwijs gebruik te maken van de in Landraaf aanwezige gymzalen, sportzalen en sporthallen. Bij het niet inzetten van leerlingenvervoer naar de desbetreffende accommodaties gaat kostbare tijd verloren om de daadwerkelijke op hun afgestemde leerlijnen in het bewegingsonderwijs uit te voeren. Door het inzetten van busvervoer kunnen de bewegingsuren effectief worden ingezet. In de Modelverordening Huisvesting Onderwijs (MHO) staan de richtlijnen voor het bewegingsonderwijs om vervoer tot de gym accommodatie te bepalen. In de branche bus- en taxivervoer zijn brandstof- en loonkosten in 2024 landelijk met 3,4 % gestegen op basis van Nationaal Energie Efficiency index, een maatstaf die kostenontwikkeling in taxi- en zorgvervoer weergeeft. 

AO 05 - Salarislasten leerlingenvervoer
Om de nieuwe verordening Leerlingenvervoer adequaat uit te voeren is 1,2 fte frontoffice en 0,2 fte aansturing noodzakelijk. De raad heeft op 14 december 2023 reeds besloten om de salarislasten ter uitvoering van het leerlingenvervoer bij te ramen voor 2024 met € 125 duizend (dekking algemene reserve) en vanaf 2025 als autonome ontwikkeling in de Kadernota 2025 en de begroting 2025 op te nemen. 

In 2017 zijn tijdelijk 2 semipermanente lokalen geplaatst bij de basisschool de Wegwijzer. In overleg met onderwijsstichting Movare is er voor gekozen om de units bij basisschool de Wegwijzer af te stoten. Dit levert een jaarlijkse besparing van € 17 duizend op. De beslissing om de bovenbouw van de basisschool de Wegwijzer te verplaatsen naar de vrijkomende lokalen is genomen door de onderwijsstichting Movare om de mogelijke samenwerking tussen de beide scholen, de afstand tussen beide scholen is gering, te bevorderen. 

Financiën programma 4

 

In bijlage 2 van de programmabegroting worden de lasten en baten per taakveld weergegeven.

  

Bureau VSV
De gemeente Heerlen is centrumgemeente voor de uitvoering van de taken voortijdig schoolverlaten (leerplicht). In 2025 en 2026 is tijdelijk extra budget ter beschikking gesteld t.b.v. een project.

Stichting Movare inzake spraakonderwijs
De bijdrage aan Movare ten behoeve van het spraakonderwijs (logopedie) draagt bij aan activiteit 4.2.2. De stijging ten opzichte van 2024 betreft indexatie. 

Voor en Vroegschoolse Educatie (VVE), Kinderopvang, de Gezonde Basisschool en Naschools activiteitenaanbod

Vanaf 1 augustus 2020 is het nieuwe peuterstelsel in Landgraaf van start gegaan. Drie organisaties bieden sinds 1 augustus peuteropvang met VVE aan. Zij ontvangen hiervoor groepssubsidie op basis van grootte en zwaarte van de peutergroepen. Ouders, van kinderen zonder VVE indicatie, betalen een inkomensafhankelijke bijdrage, de overige kosten van de uurprijs worden gedekt via de Kinderopvang Toeslag (KOT). Als ouders niet voor de KOT-regeling in aanmerking komen, kunnen zij gebruik maken van de niet-KOT regeling via de gemeente. De kinderopvang rekent dit periodiek met de gemeente af.

Dit deel van de subsidie aan Movare, Kinderdagpaleis Eigenwijs, Human kinderopvang en -ontwikkeling en Flow Kinderopvang draagt bij aan de activiteiten 4.2.3 en 4.2.4. 

De bijdrage aan Onderwijsstichting Movare, Humankind Kinderopvang- en ontwikkeling, Flow Kinderopvang en The Move Factory, betreft tevens een bijdrage in het kader van de Gezonde Basisschool van de Toekomst en  het naschools activiteitenaanbod, hetgeen bijdraagt aan het bereiken van doel 4.4 en de activiteiten 4.2.5 en 4.2.6. De stijging ten opzichte van 2024 betreft indexatie. 

Er zijn geen majeure risico’s in dit programma.