2.1.8 Programma 8 - Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke Vernieuwing

Portefeuillehouder(s):
B. Smeets, S. Kropman en R. de Boer

Verantwoordelijke afdelingshoofden:
J. Drummen (KCC), F. Geurts (ROG) en C. Blezer (TenH)

Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking treden. De komende jaren wordt gewerkt aan de verdere implementatie hiervan en krijgen we te maken met nieuwe wettelijke kerninstrumenten zoals het opstellen van een omgevingsvisie, omgevingsprogramma’s, het omgevingsplan en de doorontwikkeling van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). In 2025 zal de Omgevingsvisie voor Landgraaf (in Landgraaf is dat onderdeel van de Toekomstvisie) aan uw raad worden aangeboden ter vaststelling. 

Daarnaast richten we ons op de uitvoering van de regionale en gemeentelijke Woonvisie en de Nota Samen Slim Sleutelen aan de stad 2.0 en werken actief aan een geactualiseerd woningbouwprogramma 2024-2030, waarin ook de ontwikkellocaties aan de randen van de bebouwde kom meegenomen worden. We hebben de 'opgave' om tot en met 2030 circa 800 nieuwe woningen op te leveren. Ons huidige programma voorziet in de bouw van circa 400 woningen. We zullen ons in het lopende jaar met name richten op de realisering van deze lopende woningplannen en het faciliteren van nieuwe initiatieven die een bijdrage leveren aan de realisatie van de opgave tot en met 2030. Van jaar tot jaar wordt de voortgang gemonitord en beoordelen we of deze nog in overeenstemming is met de opgave. Onze aanpak is er primair op gericht om bestaand vastgoed te transformeren dan wel incourant vastgoed te onttrekken en de vrijkomende locaties te her-ontwikkelen voor woningbouw. Na de vaststelling van het woningbouwprogramma 2024-2030, geven wij ook invulling aan de door de raad vastgestelde prioritaire locaties.  

We benutten rijksregelingen, zoals de Regiodeal en het Volkshuisvestingsfonds om serieuze stappen te kunnen zetten in de noodzakelijke transformatieopgave om in Landgraaf achterstanden te doorbreken en Landgraaf voor te bereiden op de toekomst. 

De door ons ingediende projecten voor de regiodeal en volkshuisvestingsfonds —waaronder het “Buurtontwikkelplan Oud Nieuwenhagen en winkelcentrum Op de Kamp”— maken eveneens onderdeel uit van ons woningmarktprogramma, waarbij de transformatie in Oud Nieuwenhagen zich —naast een sociaal-maatschappelijke aanpak— vooral richt op sloop, nieuwbouw en het inponden en renoveren/verduurzamen van kwetsbaar particulier bezit. Een vergelijkbare aanpak streven wij na voor het centrum van Schaesberg en de aanloopstraten. Daarvoor zijn al middelen verkregen uit de genoemde Rijksregelingen.

Er is op dit moment één lopende grondexploitatie (Fresh Valley I). We verwachten dat in het kader van de lopende uitvoering van de nota Samen Slim Sleutelen aan de Stad 2.0 en vervolgens het geactualiseerde woningbouwprogramma 2024-2030, en/of de afspraken binnen de Regiodeal, we nog meerdere grondexploitaties gaan opstarten. Teneinde de ruimtelijke ontwikkelingen financieel mogelijk te maken is de  vacature Planeconoom ingevuld, zodat in multidisciplinair verband grondexploitatieberekeningen, exploitatieplannen, haalbaarheidsstudies en risicoanalyses kunnen worden opgesteld.

Woningbouw
De nood op de woningmarkt is onverminderd hoog. De wil om deze nood te verzachten is groot, maar in de huidige markt zijn de uitdagingen om snel kwalitatief goede woningen in de markt te zetten ook groot. Mede als gevolg van huishoudensverdunning en vergrijzing bestaat er een oplopende vraag naar meer passende woningen en vindt er onvoldoende doorstoom op de woningmarkt plaats, deels omdat de effectieve leegstand laag is en het aanbod beperkt is. De gestegen bouw-, loon en materiaalkosten zorgen voor een mismatch tussen huuropbrengsten/verkoopopbrengsten en de gestegen kosten. Ook stikstofproblematiek kan een spelbreker zijn bij de uitvoering van ons woningbouwprogramma. Ondanks deze uitdagingen gaan we door met de ontwikkeling van alle plannen uit ons woningmarktprogramma en grijpen we alle mogelijkheden aan om stappen te kunnen blijven zetten in de richting van kwalitatieve toevoegingen aan onze woningvoorraad. Daarnaast zal een geactualiseerd woonbehoefteonderzoek dat eind 2024 is opgeleverd meer inzicht geven in de getalsmatige woningbouwopgave de komende jaren. 

Via het zogenaamde 'Koplopersproject' werken wij samen met de regiogemeenten, zorgpartijen en woningcorporaties aan een gemeenschappelijke integrale woon-zorgvisie. Dat biedt de beleidsmatige basis voor de huisvesting van aandachtsgroepen (dak-/thuislozen, sociaal/medisch urgenten, uitstromers intramurale voorzieningen, statushouders, studenten en arbeidsmigranten). Ook bereiden we een nieuw beleidsdocument "woningbouwprogramma 2024-2030" voor dat dient als opvolger voor de "Nota samen slim sleutelen aan de stad 2.0". Hierin worden zowel de mogelijkheden voor binnenstedelijke woningbouw locaties inzichtelijk gemaakt, en biedt het ook een inzicht in de mogelijkheden voor woningbouw aan de randen van onze gemeente. Via Rijksregelingen zoeken wij naar mogelijkheden om initiatiefnemers (financieel) te ondersteunen in de realisering van woningbouwplannen. 

De aanbestedingsprocedure voor de ontwikkeling van een toeristisch-recreatieve verblijfsaccommodatie  in combinatie met een toeristische attractie is afgerond. Dit betekent dat de onderhandelingen met de betrokken partijen kunnen worden opgestart. 

Ten aanzien van de uitvoering van het Masterplan Wilhelminaberg wordt een vergunning aangevraagd voor het plaatsen van 12 groene obstakellampen op de 12 primaire masten. Er worden maatregelen genomen teneinde de icoonfunctie van de Wilhelminaberg in de toekomst beter uit te dragen.

Toezicht en handhaving
Het toezicht op en de handhaving van de openbare orde krijgt alle aandacht door inzet van milieu- en bouwtoezicht en de inzet van de BOA's. De wijze waarop dit gebeurt, is vastgelegd in het VTH-beleid 2024-2027 en het daarbij behorende jaarlijkse VTH-programma. In het programma houden we rekening met de uitgangspunten uit het door het college vastgestelde en aan de gemeenteraad ter kennis gebrachte beleid. Onderdeel hiervan vormt de projectmatige aanpak van illegale bewoning. Door de komst van de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging in 2024 zullen deze nieuwe wetgevingen de komende jaren extra aandacht vragen van ondernemers en burgers.   

Toelichting leegstandscijfers
De CBS landelijke monitor leegstand geeft een inzicht in de administratieve leegstand van woningen. Een deel van deze woningen staat op de nominatie voor sloop-nieuwbouw en worden tijdelijk bewoond of worden bewoond door medewerkers van de nabijgelegen JFC Brunssum. Dat betekend dat de effectieve leegstand in onze gemeente circa 1% is en daarmee de doorstroom op de woningmarkt beperkt. 

De gemiddelde WOZ-waarde is sinds 2022 flink gestegen. Door de krapte op de woningmarkt wordt bij bijna iedere woning overboden. Na de verkoop van een woning dient deze ook als referentie voor andere woningen in de straat/wijk. De WOZ stijgt door dit effect evenredig mee. Dit werkt ook door in de gemeentelijke woonlasten, waar de OZB deel van uitmaakt en een gedeelte van de OZB is weer gebaseerd op de hoogte van de WOZ-waarde. De demografische druk neemt jaarlijks toe, omdat door de vergrijzing en het pensioengerechtigd raken van de naoorlogse geboortegolf, minder werkenden actief zijn.  

Woningbouw
De nood op de woningmarkt is onverminderd hoog. De wil om deze nood te verzachten is groot, maar in de huidige markt zijn de uitdagingen om snel kwalitatief goede woningen in de markt te zetten ook groot. Mede als gevolg van huishoudensverdunning en vergrijzing bestaat er een oplopende vraag naar meer passende woningen en vindt er onvoldoende doorstoom op de woningmarkt plaats, deels omdat de effectieve leegstand laag is en het aanbod beperkt is. De gestegen bouw-, loon en materiaalkosten zorgen voor een mismatch tussen huuropbrengsten/verkoopopbrengsten en de gestegen kosten. Ook stikstofproblematiek kan een spelbreker zijn bij de uitvoering van ons woningbouwprogramma. Ondanks deze uitdagingen gaan we door met de ontwikkeling van alle plannen uit ons woningmarktprogramma en grijpen we alle mogelijkheden aan om stappen te kunnen blijven zetten in de richting van kwalitatieve toevoegingen aan onze woningvoorraad. Daarnaast zal een geactualiseerd woonbehoefteonderzoek dat eind 2024 is opgeleverd meer inzicht geven in de getalsmatige woningbouwopgave de komende jaren. 

Via het zogenaamde 'Koplopersproject' werken wij samen met de regiogemeenten, zorgpartijen en woningcorporaties aan een gemeenschappelijke integrale woon-zorgvisie. Dat biedt de beleidsmatige basis voor de huisvesting van aandachtsgroepen (dak-/thuislozen, sociaal/medisch urgenten, uitstromers intramurale voorzieningen, statushouders, studenten en arbeidsmigranten). Ook bereiden we een nieuw beleidsdocument "woningbouwprogramma 2024-2030" voor dat dient als opvolger voor de "Nota samen slim sleutelen aan de stad 2.0". Hierin worden zowel de mogelijkheden voor binnenstedelijke woningbouw locaties inzichtelijk gemaakt, en biedt het ook een inzicht geeft in de mogelijkheden voor woningbouw aan de randen van onze gemeente. Via Rijksregelingen zoeken wij naar mogelijkheden om initiatiefnemers (financieel) te ondersteunen in de realisering van woningbouwplannen. 

De aanbestedingsprocedure voor de ontwikkeling van een toeristisch-recreatieve verblijfsaccommodatie  in combinatie met een toeristische attractie is afgerond. Dit betekent dat de onderhandelingen met de betrokken partijen kunnen worden opgestart. 

Ten aanzien van de uitvoering van het Masterplan Wilhelminaberg wordt een vergunning aangevraagd voor het plaatsen van 12 groene obstakellampen op de 12 primaire masten. Er worden maatregelen genomen teneinde de icoonfunctie van de Wilhelminaberg in de toekomst beter uit te dragen.

Financiën programma 8

In bijlage 2 van de programmabegroting worden de lasten en baten per taakveld weergegeven.

 

Bij programma 8 zijn geen bijdragen aan verbonden partijen van toepassing.

We onderkennen geen majeure risico’s in dit programma.