2.1.5 Programma 5 - Sport, Cultuur en Recreatie *

 * Hieronder valt ook beheer van groen in de openbare ruimte.

Portefeuillehouder(s):
F. Janssen, A. Schiffelers, B. Smeets , S. Kropman en R. de Boer

Verantwoordelijke afdelingshoofden:
F. Geurts (ROG), E. Herinx (MO), S. Weckseler (BOR) en R. Dautzenberg (BCZ)

Met dit programma voeren we taken en activiteiten uit op het gebied van toerisme & recreatie, groenbeheer, cultureel erfgoed, sport en bewegen en educatieve en kunstzinnige vorming.

Sportbeleid en activering
Via The Move Factory wordt op dit moment uitvoering gegeven aan het beleidskader sport en bewegen met de ambitie: ‘Iedere inwoner van Landgraaf de mogelijkheid te bieden, een leven lang, deel te laten nemen aan en te genieten van sporten en bewegen’. In de 2e helft van 2024 is in samenwerking met stakeholders en partners gestart met het herijken en actualiseren van het sport en beweegbeleid. Vaststelling van het nieuwe beleid wordt verwacht in het eerste kwartaal van 2025. Samen met de sportpartners wordt ook uitvoering gegeven aan de ambities uit het lokale sportakkoord en de uitvoering van 'Iedereen Kan Sporten Parkstad', met als doel om inwoners in het dagelijks leven meer te laten bewegen vanuit het gedachtegoed van positieve gezondheid, sport- en bewegen.

Sportaccommodaties
De clustering van voorzieningen  op en rondom de A-locaties, zijnde de parken Heigank, ter Waerden en Strijthagen, is het uitgangspunt van handelen. Deze accommodaties zijn op peil en worden op peil gehouden, onder andere door het uitvoeren van duurzaamheidsmaatregelen. Multifunctioneel gebruik wordt gestimuleerd, als ook het accommoderen van nieuwe sporten.
Voor het vervangen van het hekwerk op Park Strijthagen is voor 2025 een incidentele vervangingsinvestering geraamd van € 80 duizend.

Accommodatiebeleid
In de 2e helft van 2024 is gestart met de herijking van het accommodatiebeleid, onder andere vanwege het feit dat verschillende gemeenschapsaccommodaties binnen de gemeente onder druk staan. De verwachting is dat het herijkte accommodatiebeleid eind 2024 in de raad vastgesteld wordt. De implementatie van dit nieuwe beleid zal vervolgens in 2025 ter hand genomen worden.

Cultuurpresentatie, -productie en -participatie
De deelname van inwoners aan het educatieve en culturele aanbod wordt gestimuleerd, door activiteiten van professionele instellingen (SMK, Vrije Akademie Parkstad en Bibliotheek) en vrijwilligersorganisaties (Theater Landgraaf en Oefenbunker) te subsidiëren die hieraan bijdragen. Kunstzinnige vorming en cultuureducatie wordt daarnaast verzorgd door de combinatiefunctionarissen kunst, cultuur en muziek. Samen met de gemeenten Kerkrade en Brunssum en de Onderwijsstichting Movare wordt ingezet op een nieuwe convenantperiode 2025-2029 voor het project Meer Harmonie In De Samenleving. Samen met de combinatiefunctionarissen sport wordt gezorgd voor verbinding en samenwerking tussen het culturele veld, sport, onderwijs, zorg en de buurt. De samenwerking van de combinatiefunctionarissen binnen Landgraaf Verbindt en de samenwerking met de 1e-lijnszorg gericht op deelname aan sport- en culturele activiteiten wordt ondersteund om het beroep op geïndiceerde zorg te verminderen.

Cultureel erfgoed 
De beleidsnota Erfgoed is vastgesteld in 2012. Destijds is ervoor gekozen om naast de wettelijke taken erfgoed te verbinden met andere beleidsvelden zoals toerisme en recreatie en om op die wijze ons erfgoed zichtbaar en beleefbaar te maken. De beleidskeuzen die destijds zijn gemaakt zijn nog steeds actueel en bieden voldoende mogelijkheden voor nieuwe projecten en activiteiten die hieraan invulling kunnen geven. Na de totstandkoming van de integrale Omgevingsvisie zal worden bekeken of nog aanvullend erfgoedbeleid aan de orde is.

Media
Ingezet wordt op een breed en laagdrempelig aanbod aan media voor diverse doelgroepen, door subsidiëring van activiteiten van de bibliotheek en de lokale omroep.

Lokale Omroep
Stichting Omroep Landgraaf is voor de periode 2020 tot en met 2025 conform de Mediawet aangewezen als lokale media-instelling (de lokale omroep) voor de inwoners van Landgraaf en ontvangt hiervoor een jaarlijkse bijdrage. De omroep opereert onafhankelijk en zelfstandig van de gemeente, hetgeen past bij het zo onafhankelijk mogelijk informeren van een breed deel van onze samenleving.

Aanwijzing lokale omroep door uitstel invoering nieuwe Mediawet
In 2025 verloopt de concessie voor de omroep. Als gevolg van de uitgestelde invoering van de nieuwe Mediawet dienen we opnieuw een aanwijzingsprocedure te doorlopen voor de aanwijzing van een lokale media-instelling. Deze procedure wordt eind 2024 opgestart en in de 1e helft van 2025 doorlopen, waarbij aan uw raad wordt voorgesteld om criteria vast te stellen op basis waarvan de aanwijzing in 2025 plaatsvindt. De verwachting is daarnaast dat de nieuwe Mediawet in 2027 van kracht wordt (was 1 januari 2025). Met de nieuwe Mediawet treedt een nieuw regionaal omroepbestel in werking en gaan de lokale omroepen op in één streekomroep voor in ons geval Parkstad. De rol van gemeenten in de aanwijzingsprocedure wordt kleiner en de huidige financiering gaat over van het gemeentefonds naar de Rijksoverheid. 

Bibliotheek 
De bibliotheek zorgt voor een breed aanbod voor diverse doelgroepen. Het is een warenhuis van kennis en informatie, centrum voor ontwikkeling en educatie, encyclopedie van kunst en cultuur en inspiratiebron van lezen, literatuur en taalstimulering en als podium voor ontmoeting en debat. Daarnaast vervult de bibliotheek de nieuwe rol van informatiepunt digitale overheid (IDO ). Op verzoek van de gemeente Beekdalen zijn in 2024 de plannen uitgewerkt om het bibliotheekwerk in die gemeente per 1 januari 2025 uit te laten voeren door de bibliotheek Landgraaf Onderbanken. Het werkterrein van onze bibliotheekstichting wordt hiermee uitgebreid en het stichtingsbestuur wordt aangevuld met bestuursleden uit Beekdaelen.

Door een wijziging van de bibliotheekwet (Wsob) krijgen gemeenten vanaf 2025 de wettelijke taak om inwoners toegang te bieden tot een volwaardige openbare bibliotheek in de buurt, die invulling geeft aan de 5 functies uit de Wsob.

Openbaar groen
Juni 2023 is de bestuursopdracht Groen en Reiniging opgeleverd. De uitkomst van de bestuursopdracht is een gedifferentieerd groen- en reinigingsbeheer. Vanaf 2024 worden de centra onderhouden op beeldkwaliteit A, het buitengebied op beeldkwaliteit C en alle overigen op beeldkwaliteit B. Uitzondering is de Wilhelminaberg als eyecatcher, die onderhouden wordt op beeldkwaliteit B ondanks dat deze in het buitengebied ligt. Door middel van schouwrondes in het groeiseizoen wordt de algehele kwaliteitsstatus en -voortgang gerapporteerd.

De opgave om integraal groen- en reinigingsonderhoud van de openbare ruimte te combineren met het duurzaam bieden van werk aan arbeidsmarktdoelgroepen via het MOB blijkt goed samen te gaan. Een eigen uitvoeringsdienst met jaarrond werkzaamheden voor eigen medewerkers biedt wendbaarheid en flexibiliteit. Wisselende weersomstandigheden kunnen in de seizoenen en tussen de verschillende jaren van grote invloed zijn op de uit te voeren werkzaamheden en de bijbehorende kosten. Daarom is het van belang dat er flexibiliteit blijft voor het uitbesteden van werkzaamheden. Door zelf verantwoordelijkheid te houden en dus zelf te sturen op deze duurzame combinatie zijn het openbaar belang en het financieel belang het beste geborgd.  

Maaien en biodiversiteit
Bermen en ruw gras worden gemaaid conform de frequenties uit het bestek. Om de biodiversiteit van de bermen te vergroten wordt waar mogelijk extensief beheer toegepast en worden percelen begraasd door schapen. Het effect van extensief maaibeheer van gazons levert op termijn een gevarieerdere samenstelling van kruiden en grassen op. Hierdoor neemt de biodiversiteit toe. Door de variatie aan grassen en kruiden neemt ook de verscheidenheid aan insecten toe. Daarnaast zorgt de hogere vegetatie voor een verkoelend effect door verdamping, regenwater wordt langer vastgehouden en uitspoeling wordt voorkomen wijzigingen en verbeteringen in het bermbeheer worden meegenomen in het in 2024 nieuw aan te besteden bermonderhoud.

Naast de extra aandacht voor het toepassen van gevarieerde inheemse beplantingen en bloemenmengsels passen we waar mogelijk extensief maaibeheer toe voor de verbetering van de biodiversiteit. Daarnaast worden er zogenaamde insectenhotels en bijenoases aangelegd. Bijenoases bestaan uit bijenkasten met daaromheen bij-vriendelijke beplanting. De toepassing van wildbloemenmengsels, waardoor onder meer natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups worden aangetrokken, is een succes gebleken. Ook het gebruik van nestkastjes heeft hiertoe bijgedragen. Voor de bescherming van flora en fauna maken we gebruik van de gedragscode Bestendig Beheer. Onderdeel hiervan is de Flora- en Faunacheck met een overzicht van mogelijk aanwezige beschermde flora en fauna. 

Onderhoud bomen
Het onderhoud van straat- laan- en parkbomen gebeurt binnen een raamcontract. Binnen deze raamovereenkomst wordt jaarlijks circa 33% van het bomenbestand regulier gesnoeid. Hiervoor is een geografische indeling gemaakt van het Landgraafse bomenbestand, Noord, Midden en Zuid. Daarnaast worden op basis van de resultaten uit de jaarlijkse boomveiligheidscontrole maatregelen uitgevoerd om de gebreken op te heffen. 

Vanaf 2024 zijn er structureel middelen beschikbaar voor de aanpak van wortelopdruk op verhardingen. Door herstraten en het toepassen van halfverharding rond bomen waar de bestrating is opgedrukt kunnen bomen behouden worden en blijft het veilig voor de weggebruiker. In 2025 wordt gewerkt aan een nieuwe bomennota die dan ook van kracht wordt.

Onderhoud bossen
Onze bossen hebben door de droge hete zomers van de laatste jaren enorm te lijden gehad. Om tot herstel van de bossen te komen en de publieke openstelling van de bossen te kunnen garanderen is door de gemeente in samenwerking met de Stichting Bosbeheer Landgraaf (SBL) een planmatige aanpak opgesteld. Tevens wordt spontane bosontwikkeling gestimuleerd door het creëren van gunstige groeiomstandigheden. Natuurlijke successie zorgt vervolgens voor de ontwikkeling van een gezond, duurzaam bos. De trend van droge en hete zomers lijkt zich voort te zetten. De verwachting is dat er blijvend geïnvesteerd moet worden in de bossen om het areaal in stand te houden en te blijven voldoen aan de verplichting vanuit de Wet natuurbescherming. Met het huidige grote aantal vrijwilligers van SBL zijn wij in staat het onderhoud in eigen beheer uit te voeren. 

Samenwerking met burgers en andere partijen
Met gebruikers en burgers worden wensen en verwachtingen over aanleg, beheer en onderhoud besproken met als doel meer draagvlak en waar mogelijk gezamenlijk beheer. Daarnaast wordt intensief samengewerkt met onder meer: het MOB, Stichting Bosbeheer Landgraaf (SBL), MTB-club Discovery, reclassering Nederland, opleidingsinstituut Cita Verde, Mondriaan zorggroep, buurt- en bewonersverenigingen, ondernemers, LEVANTO-groep, Radar, IVN, visverenigingen en anderen.  

Een toenemend aantal burgers zet zich belangeloos in voor de openbare ruimte van Landgraaf. We zien dit op dagen als de World Clean-up Day, vergroeningsdagen, boomfeestdag, de landelijke natuurwerkdag en de landelijke opschoondag. Maar ook de inzet bij stichtingen en verenigingen als bijvoorbeeld Stichting Bosbeheer landgraaf, IVN, scouting verenigingen, mountainbikeclub Discovery e.a. groeit. Ook individuele opschoonacties en groenadopties zien we steeds vaker. Inmiddels kent de gemeente Landgraaf circa 260 geregistreerde supporters van schoon.

Beeldende kunst
Op het gebied van natuur, recreatie, toerisme, erfgoed, evenementen en sport heeft Landgraaf veel te bieden. Kunst in de openbare ruimte speelt daarin een belangrijke rol. Er is een 40-tal beelden/sculpturen in de openbare ruimte die kunsthistorisch interessant zijn en een belangrijke waarde vertegenwoordigen voor gemeente en regio . Alle sculpturen zijn voorzien van een QR-code en zijn inclusief foto's en beschrijvingen voor iedereen beschikbaar in Visit Zuid-Limburg, de officiële toeristische website van Zuid-Limburg.

Ontmoetingsplekken voor jongeren en de buurt 
Er zijn twee JOP's (Hoefveld en Hofstraat). Vanuit JENS en de straatcoaches wordt ingezet op het zo vroeg mogelijk leren kennen van de jongeren om met deze investering een groter effectief bereik te hebben in de puberjaren. JENS, straatcoaches, handhaving, jongerenwerk en politie vormen samen de spreekwoordelijke ’ogen en handen’ op straat. Naast de aanpak op straat is JENS ook actief in het ontwikkelen van buitenschoolse activiteiten met en voor jongeren door in te zetten op het ontmoeten, verbinden en enthousiasmeren van jongeren voor diverse activiteiten.  Vier dagen per week zijn er activiteiten vanuit JENS voor de verschillende leeftijdsgroepen waar jongeren aan deel kunnen nemen. Bijvoorbeeld de Meidengroep (14+), het Jongerenhome en de Voetbalkooi. Jongeren op straat worden zoveel als mogelijk begeleid naar de structurele, reguliere activiteiten. Deze activiteiten worden druk bezocht.

Speelgelegenheden 
Speeltoestellen in de openbare ruimte en in de speeltuinen keuren we drie keer per jaar op veiligheid. Daarnaast vindt één keer per jaar een keuring plaats door een externe keuringsinstantie. Het onderhoud van de speelvoorzieningen wordt in eigen beheer uitgevoerd.

De uitbreiding van het openbaar groen en het aantal laan- en straatbomen blijft, net als in voorgaande jaren, toenemen. Bij infrastructurele reconstructies wordt steeds meer groen aangelegd en worden extra bomen geïntegreerd. Deze ontwikkeling wordt zowel geïnitieerd als gedragen door de afdeling Beheer Openbare Ruimte (BOR), andere gemeentelijke afdelingen en burgers, onder andere via burgerinitiatieven en participatieprojecten.

De enquête van de gezondheidsmonitor vindt vierjaarlijks plaats. Het laatste reguliere onderzoek dateert uit 2020. De enquêtes worden sinds 2012 elke 4 jaar uitgevoerd in de periode tussen september en november. In 2022, tijdens de COVID-19 crisis, is een extra Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen uitgevoerd. De cijfers laten een verbetering zien van het aantal mensen dat aangeeft daadwerkelijk te sporten.

AO 06 - Maintenanceovereenkomst doelgroepenbad In den Bende
Tussen gemeente en Cordeel-Geelen BV (voorheen Geelen Bouwbedrijf BV) is in 2019 een zogeheten Maintenance-overeenkomst gesloten m.b.t. het onderhoud van het nieuwe zwembad, voor de duur van 20 jaar (startend vanaf de oplevering van het zwembad). Daarin is een jaarlijkse onderhoudsbijdrage opgenomen van € 97.422 ex BTW  echter zonder jaarlijkse indexering. Er zijn afspraken gemaakt om die indexering alsnog toe te passen. Dit leidt tot een autonome ophoging van de onderhoudsbijdrage van €24 duizend in 2025 regulier oplopend naar € 34 duizend in 2028

AO 10 - Beheer, onderhoud en facilitering Kasteel Schaesberg
Op 23 november 2023 heeft uw raad kennisgenomen van het feit dat de opkomende kosten in verband met het beheer en onderhoud en facilitaire zaken van Het Kasteel Schaesberg worden geïnventariseerd. Dit zal in 2024 via de bijstellingsrapportage aan uw raad worden verantwoord waarbij het budget in 2024 door de raad is begrensd tot € 100 duizend (werkconferentie 22 feb 2024) in verband met de verruiming van de termijn waarop een besluit wordt genomen over de toekomst. Dit mede in afwachting van het nog te ontvangen externe advies. Op basis van het realistische beeld waarover we zelf inmiddels beschikken maar wel in afwachting het besluit van de raad m.b.t. het eindscenario hebben we in deze begroting wel een AO opgenomen van € 155 duizend in 2025 en € 125 duizend in 2026 ten behoeve van de kosten van beheer en onderhoud kasteel en opstallen, voortzetting diverse lopende contracten waaronder schoonmaak, internet  en (brand)beveiliging, facilitaire diensten en € 30 duizend incidenteel onderhoud alleen in 2025.  Voor 2027 en 2028 is vooralsnog een risicopost benoemd (R22). Waarbij het afhankelijk zal zijn van het toekomstscenario of dit risico wel of niet gaat opkomen. Voor wat betreft de gedetailleerde onderbouwing van het autonome bedrag verwijzen we naar de bijlage van de Kadernota 2025 AO Kaart 10. 

Financiën programma 5

In bijlage 2 van de programmabegroting worden de lasten en baten per taakveld weergegeven.

Bij programma 5 zijn geen bijdragen aan verbonden partijen van toepassing.

Bibliotheken en Vazom
De stichtingen Bibliotheek Landgraaf – Onderbanken, Muziekschool Kerkrade en Vrije Academie VAZOM worden gesubsidieerd voor het bevorderen en ondersteunen van deelname aan het educatieve en cultureel-kunstzinnige aanbod voor onze inwoners. Daarnaast ontvangen de SMK en de VAZOM een bijdrage in de personeelslasten voor de combinatiefunctionarissen. De combinatiefunctionarissen worden ingezet ten behoeve van het onderwijs en het verbinden van het culturele aanbod in Landgraaf in brede zin. De stijging ten opzichte van 2024 betreft indexatie.

Park Ter Waerden, Park Strijthagen en An de Koel
De stichtingen Park Ter Waerden, Park Strijthagen en An de Koel ontvangen een financiële bijdrage voor de exploitatie van deze accommodaties met als doel een duurzaam en eigentijds aanbod van sport, spel, maatschappelijke en culturele activiteiten. De beheersvergoeding is een tegemoetkoming in de administratie en uitvoeringskosten. De stijging ten opzichte van 2024 betreft indexatie.

Zwembad in de Bende (Sportbedrijf Landgraaf)
Zwembad In de Bende ontvangt via het Sportbedrijf Landgraaf een financiële bijdrage voor de exploitatie van de accommodatie van het zwembad. Dit bedrag zal ieder jaar worden geïndexeerd conform de afspraken in de overeenkomst. 

Stichting The MoveFactory
De stichting The MoveFactory wordt gesubsidieerd voor het werkgeverschap van de combinatie-functionarissen sport- en bewegen en de uitvoering van het uitvoeringsprogramma sport- en bewegen. De subsidie wordt ingezet vanuit de programma’s sport, cultuur en recreatie – sociaal domein en volksgezondheid. Zie ook programma's 6 en 7. De stijging ten opzichte van 2024 betreft indexatie.

Regio-archeoloog
De gemeente Heerlen treedt op als centrumgemeente voor de inzet van de regio-archeoloog. De financiële bijdrage is voor de inzet van de regio-archeoloog. De bijdragen zijn vooralsnog meerjarig gelijk gebleven. 

Grenzeloos Actief
De gemeente Heerlen treedt op als de formele subsidieverstrekker voor de inzet van de regioconsulent aangepast sporten vanuit het convenant Grenzeloos Actief. De financiële bijdrage is voor de inzet van de regioconsulent en het uitvoeringsprogramma Iedereen Kan Sporten Parkstad. De bijdragen zijn vooralsnog meerjarig gelijk gebleven. 

Stichting Bosbeheer
De Stichting Bosbeheer Landgraaf draagt, mede dankzij de inzet van veel vrijwilligers, bij aan het dagelijkse onderhoud van de bossen. Daarnaast zorgen zij voor communicatie en informatie richting burgers en belangenverenigingen en geven zij tekst en uitleg op locatie gedurende de werkzaamheden. De bijdragen zijn vooralsnog meerjarig gelijk gebleven. 

R02 - Verhoging exploitatiebijdrage Zwembad in de Bende (Sportbedrijf Landgraaf)
In 2024 zijn er gesprekken gevoerd met de Sportbedrijf Landgraaf B.V. inzake de huidige exploitatiebijdrage ad € 73 duizend. Door het Sportbedrijf is kenbaar gemaakt dat de huidige exploitatiebijdrage niet voldoende is. Afgesproken is dat er eerst, in overleg met de gemeente, een inzichtelijke begroting en een liquiditeitenoverzicht wordt opgesteld. Hierbij wordt ook rekening gehouden met incidentele en structurele uitgaven. Daarnaast dient ook rekening te worden gehouden met de indexering van de exploitatiebijdrage door de steeds stijgende kosten. Aan de hand van dit alles zal dan een definitieve exploitatiebijdrage worden bepaald, inclusief jaarlijkse indexering.

R10 - Groei van invasieve exoten
Klimaatverandering leidt ook tot indirecte gevolgen voor de biodiversiteit zoals de verspreiding van invasieve soorten die of met reisbewegingen of met het opschuiven van de temperatuurgrens ons land binnen komen. Nu al zijn er gemeenten in Nederland waarbij de kosten voor ongediertebestrijding zijn geëxplodeerd voor het bestrijden van invasieve soorten. We schatten de maximale impact in voor 100 duizend met een lage kans inschatting van 25%. 

R12 - Niet behalen van vastgestelde beeldkwaliteit door extreme weersomstandigheden
Vanaf 2024 worden de centra onderhouden op beeldkwaliteit A, het Buitengebied op C en de rest (incl. het toeristische gedeelte van de Wilhelminaberg) op beeldkwaliteit B. Deze beeldkwaliteit is leidend voor de inzet van mensen en middelen. Door klimaatverandering neemt het aantal (extreem) warme dagen toe en is het in de bebouwde omgeving doorgaans warmer dan in de omringende buitengebieden. Daarnaast neemt de kans op piekbuien toe. Dit maakt dat ook de kosten voor groenonderhoud onvoorspelbaarder zijn geworden. In de berekeningen is (nog) uitgegaan van normale weersomstandigheden.  Onze eigen buitendienst kan  pieken niet opvangen zonder extra inzet. We rekenen hiervoor met een maximaal benodigd bedrag van 300 duizend waarvan we de kans inschatten als laag (25%) dat dit volledige bedrag op komt.

R13 - Ophoging exploitatiebijdrage i.v.m. gebruiksbeheer Brandpoort
Bij de invulling van de Brandpoort willen we, gezien de nieuwe start die we daar maken, ook een aanzet maken met het professionaliseren van het gebruikersbeheer. Dit soort taken is binnen Landgraaf bij maatschappelijke accommodaties vaak belegd bij vrijwilligers. Dit blijkt op steeds meer plekken te knellen, terwijl het belang van hun werk cruciaal is voor het goed en optimaal kunnen benutten van de voorzieningen. De inzet van enkel vrijwilligers lijkt dan ook niet langer te passen bij de taken en verantwoordelijkheden die komen kijken bij het beheer van een dergelijke voorziening. Het vinden van een externe partij die het beheer kan overnemen is daarom een van de prioriteiten in het vierde kwartaal 2024. Het extern in beheer geven zou naar schatting een ophoging van de personeelskosten van € 19 duizend bedragen voor het jaar 2025. Een bedrag dat de jaren erna groeit tot ongeveer € 30 duizend aangezien we toename van activiteiten in de Brandpoort verwachten. We schatten de kans dat dit risico op komt in als zeer hoog (100%)

R22 - Beheer, onderhoud en facilitering Slot Schaesberg
De lasten voor het beheer, onderhoud en facilitering zijn voor de jaren 2025 en 2026 als autonome ontwikkeling meegenomen. In die periode moet meer duidelijkheid ontstaan over de toekomstige (eind)situatie: wie bezet en exploiteert welk deel van het complex. Door vooralsnog geen lasten mee te nemen voor de jaren ná 2026 lopen we in die jaren natuurlijk een risico. Dit wordt hier weergegeven. We gaan er vanuit dat de kans gemiddeld (50%) is dat dit risico opkomt in deze omvang. Reden om slechts de helft van het mogelijk benodigde bedrag van ca. €125 duizend op te nemen in de weerstandsbehoefte.