Binnen het programma Veiligheid voeren we alle activiteiten uit waarmee we de openbare orde en veiligheid in Landgraaf (laten) verzorgen, handhaven en waar mogelijk verbeteren. Dit zijn zowel de lokale autonome taken, als ook taken die we in regionaal, provinciaal of landelijk verband (waaronder de gemeenschappelijke regelingen) uitvoeren. Achtereenvolgens lichten we per taakveld de beleidsmatige speerpunten voor het komende begrotingsjaar toe.
In 2020 heeft de coronacrisis een flink beslag gelegd op de gemeentelijke capaciteit op het vlak van veiligheid. Daardoor blijven een aantal zaken die in begroting 2020 reeds benoemd stonden nog altijd van kracht.
Crisisbeheersing en brandweer
Veiligheidsregio Zuid-Limburg
Een deel van de openbare veiligheid betreft de crisisbeheersing (preventie, preparatie en repressie) bij incidenten en calamiteiten vanuit de Veiligheidsregio Zuid-Limburg. De Veiligheidsregio Zuid-Limburg is een samenwerkingsverband van de brandweer, de GHOR, de gemeenten en de politie.
De gemeentelijke taak is de Bevolkingszorg (communicatie, publiekszorg en herstelzorg).
Het beleidsplan, vastgesteld door het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio en gebaseerd op het vastgestelde risicoprofiel, heeft betrekking op alle taken van de Veiligheidsregio en geeft in een cyclus van vier jaar de kaders die door de operationele partners worden uitgewerkt of uitgevoerd:
- Het beheer en beleid van brandweer en GHOR;
- Het beheer van de gemeenschappelijke meldkamer;
- De advisering aan het bevoegd gezag over risicobeleid;
- De voorbereiding van de rampenbestrijding en crisisbeheersing.
Het beleidsplan beschrijft:
- De wijze waarop de multidisciplinaire voorbereiding en uitvoering van de rampenbestrijding en crisisbeheersing wordt vormgegeven;
- De beoogde operationele prestaties van de diensten en organisaties van de Veiligheidsregio, van de politie en van de gemeenten;
- De uitwerking van de landelijke doelstellingen;
- Een multidisciplinair oefenbeleidsplan;
- Het monodisciplinaire beleid van de kolom Bevolkingszorg (gemeenten in de Veiligheidsregio Zuid-Limburg).
In 2021 is het risicoprofiel van kracht dat in 2019 is vastgesteld. Dit profiel is opgemaakt in nauwe samenwerking met de Veiligheidsregio Noord-Limburg. Voor wat betreft risico’s, impact en waarschijnlijkheid is in de basis niets veranderd ten opzichte van het vorige profiel. Enkele incidenttypes zijn nader uit gesplitst en er zijn drie nieuwe types aan toegevoegd, te weten: extreem geweld/terrorisme, extreme neerslag en grootschalige cyberaanval.
In 2020 is gewerkt aan een gezamenlijke leidraad voor evenementenveiligheid voor zowel de Veiligheidsregio Zuid-Limburg als Noord Limburg. Deze vindt doorvertaling in het evenementen uitvoeringsbeleid dat in Landgraaf in 2020 herzien is. In 2021 wordt hier uitvoering aan gegeven.
Openbare orde en veiligheid
Openbare orde
Bij de uitvoering op het gebied van openbare orde en veiligheid zijn behalve de medewerkers van het cluster OOV van de afdeling BCZ, ook de Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s), de toezichthouders van de afdeling Toezicht en Handhaving van de gemeente als ook de politie betrokken. De taken van de gemeentelijke functionarissen van Toezicht en Handhaving op terreinen als bouw- en milieutoezicht zijn in de desbetreffende andere programma’s van deze begroting ondergebracht.
Er is door het college een ruimtevraag ingediend om de uitvoerende formatie van OOV met 1 fte te verhogen. We zien een flinke toename van taken in de afgelopen jaren, in combinatie met een hoog ambitieniveau op het vlak van veiligheid in de gemeente. Om aan dat gewenste ambitieniveau te kunnen voldoen, is aanvullende formatie nodig. Zonder die formatie zullen de gewenste doelstellingen niet volledig bereikt kunnen worden.
Alhoewel de verplichting van het beschikken over een Integraal Veiligheidsplan niet in de Gemeentewet is opgenomen, vinden we het belangrijk een dergelijk plan te hebben samen met de partners in het veiligheidsdomein. Eind 2019 is door de raad de kadernota Integrale Veiligheid van de gemeenten Landgraaf, Voerendaal, Simpelveld, Beekdaelen en Brunssum vastgesteld. De keuze voor een gezamenlijke kadernota was met name gebaseerd op de visie dat de problematiek binnen deze gemeenten voor het overgrote deel gelijk is en dat de aanwezige politiecapaciteit verdeeld over die problematiek slechts eenmaal inzetbaar is: meer bij de een is automatisch minder bij de anderen. Juist de afstemming die hierop noodzakelijk is, wordt binnen de Lokale Driehoek vorm gegeven en besproken. In 2020 is de kadernota vertaald in een uitvoeringsplan waar in 2021 uitvoering aan wordt gegeven.
Veiligheid
Op het gebied van integrale veiligheid heeft de gemeente de regierol en neemt een deel van de uitvoering (beheer en onderhoud in het openbaar domein) voor haar rekening. Ook incidenteel, zoals bij aanpak overlast gevende jeugdgroepen, overlast, verloedering en radicalisering, wordt met de partners integraal aan oplossingen gewerkt.
Op het gebied van “ondermijning” wordt de coördinatie verzorgd door de gemeente. Ondermijning maakt steeds nadrukkelijker onderdeel uit van de bestuurlijke en ambtelijke bemoeienis en aanpak van ongewenste zaken. Het vergaren en verrijken van informatie speelt daarbij nadrukkelijk een belangrijke rol. Er wordt in 2021 vervolg gegeven aan het plan van aanpak op het gebied van bestuurlijke aanpak. In 2020 is geïnvesteerd in een flinke inhaalslag op het gebied van bestuurlijke aanpak. We maken de verschuiving van een reactieve aanpak naar een pro-actieve aanpak. Op basis van casuïstiek die besproken wordt naar aanleiding van signalen van ondermijnende activiteiten zullen er flexcontroles uitgevoerd worden door de afdelingen T&H of TenH (Zie kader bij Programma 1) en BCZ in samenwerking met partners zoals politie en sociale recherche.
In het Veiligheidshuis Parkstad hebben we meerdere (proces)coördinerende taken ondergebracht: Integrale aanpak multi-problematiek, Top X-aanpak, huisverboden, nazorg ex-gedetineerden, Bestuurlijke Informatie Justitiabelen (BIJ), radicalisering en problematische jongeren en jeugdgroepen. De rol, positie en taakstelling van het Veiligheidshuis Parkstad is in 2020 uitvoerig bezien, ook in mogelijke samenwerking met de andere Limburgse Veiligheidshuizen. De verbinding met het zorgveld heeft daarbij bijzondere aandacht.
Toezicht en handhaving in het publieke domein krijgt alle aandacht door de inzet van BOA’s en toezichthouders waarbij dumpafval, hondenoverlast en verkeersoverlast (bij scholen) tot de speerpunten behoort.
De veiligheid van onze Boa’s krijgt de hoogste aandacht. De aanschaf van bodycams voor onze boa’s is daarom als ruimtevraag voor de begroting 2021 ingediend. Bodycams kunnen in veel gevallen een de-escalerende werking hebben en dragen daardoor bij aan het veiligheidsgevoel van de gebruiker. Naast de de-escalerende werking kunnen de opgenomen beelden ook worden gebruikt als ondersteunend bewijs bij een proces-verbaal.
In dit kader wordt ook de samenwerking met de politie verder gecontinueerd zoals in het project Donkere Dagen Offensief, overlast door (hang)jongeren en de ketengerichte aanpak woninginbraken.
De extra controles bij woningen waarvan de bewoner met vakantie is, wordt ook in 2021 uitgevoerd.
Daarnaast vindt er samen met de brandweer toezicht plaats op de brandveiligheid en constructieve veiligheid bij met name evenementen.
In het kader van de in 2019 getekende Bevoegdheidsconvenant Handhaving in de natuur in de provincie Limburg zullen tenminste 2 handhavingsacties in het buitengebied plaatsvinden. Dit zal samen gebeuren met de boswachters van natuurmonumenten, Boa’s uit de omliggende gemeenten en de provincie en met politie. Daarnaast zullen onze Boa’s ook nog een aantal gerichte controles in het buitengebied uitvoeren.