2.2.11 Vluchtelingencrisis

Oekraïense vluchtelingen 
De situatie in Oekraïne maakt dat veel Oekraïense vluchtelingen op zoek zijn naar een veilig onderkomen. De opdracht van het kabinet en de veiligheidsregio’s om opvangplekken te organiseren voor Oekraïense vluchtelingen, staat nog altijd. In de diverse gemeentelijke opvanglocaties binnen onze VeiIigheidsregio Zuid-Limburg (VRZL) worden momenteel vluchtelingen opgevangen. Het aantal opgevangen vluchtelingen varieert dagelijks. Als de landelijke opgave "opvang vluchtelingen" naar de Landgraafse situatie wordt vertaald, moeten er in totaal 165 opvangplekken in Landgraaf aangeboden worden. De noodopvang organiseren is geen keuze maar een opdracht. We maken daarbij zoveel als mogelijk gebruik van leegstaande panden die een herbestemming krijgen. Deze worden, tijdens het voorbereidend proces op de beoogde herbestemming, tijdelijk ingezet als noodopvanglocatie. De realisatie en exploitatie van de opvang van Oekraïense vluchtelingen brengt ook kosten met zich mee voor gemeenten en veiligheidsregio’s. Deze zullen door het kabinet integraal vergoed worden.

Asielzoekers
Naast de instroom van Oekraïense vluchtelingen, speelt ook de problematiek rondom Ter Apel. Om het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel te ontlasten zijn alle veiligheidsregio’s in 2022 gevraagd 450 crisisnoodopvangplekken voor asielzoekers in te richten tot 1 januari 2023.  Gemeenten en veiligheidsregio’s worden voor al het (extra) werk financieel gecompenseerd.  De veiligheidsregio (VRZL) is in positie gebracht om de crisisnoodopvangplekken voor deze doelgroep in kaart te brengen. Als de VRZL geschikte locatie(s) heeft gevonden, zal hiertoe contact worden opgenomen met de betreffende gemeenten om te verkennen of het haalbaar is op deze locatie een crisisnoodopvang te realiseren. Ook in 2023 zal een plan van aanpak nodig zijn om te voorkomen dat de druk onhoudbaar hoog oploopt in Ter Apel. Hoe dat eruit gaat zien, is nu nog niet bekend. 

Statushouders
Naast de bovenstaande opdrachten worden gemeenten gevraagd de uitstroom van statushouders te bevorderen. De gemeenten ontvangen de taak om de gekoppelde statushouders (vluchtelingen met een vergunning/status om in Nederland te blijven) in hun gemeente te plaatsen. Dit is de zogenaamde taakstelling. Ook in 2023 vraagt een voorspoedige doorstroom de aandacht.  Factoren als de vastzittende huizenmarkt, het ontbreken van gegevens bij koppelingen, het laat en niet verspreid koppelen zijn debet aan het niet kunnen voldoen aan de gestelde taakstelling. De tegenwerkende factoren zijn gedeeld met de Zuid-Limburgse Regietafel Vluchtelingen en Integratie, alsook met de raad en met de Provincie in haar toezichthoudende verantwoordelijkheid. Voor ons als gemeente betekent dit overigens wel dat we met een plan van aanpak moeten komen waarin staat hoe we de achterstand in de plaatsing van statushouders betreffende de taakstelling in gaan lopen.