2.1.0 Programma 0 - Bestuur en ondersteuning

Portefeuillehouder(s): 
J. Schrijen, F. Janssen en C. Wilbach

Verantwoordelijke afdelingshoofden:
T. Dortu (griffie), J. Drummen (KCC), K. Keersmaekers (BCZ) en J. Smolenaars (P&C)

• 001 Bestuur
• 010 Mutaties reserves
• 020 Burgerzaken
• 040 Overhead
• 050 Treasury
• 061 OZB-woningen
• 062 OZB niet-woningen
• 063 Parkeerbelasting
• 064 Belastingen overig
• 070 Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds
• 080 Overige baten en lasten

Programma 0 bestaat uit de taakvelden Bestuur en Burgerzaken. Binnen het taakveld bestuur zijn doelen en activiteiten geformuleerd die (de functie van) het lokale bestuur dienen te versterken, evenals de lokale en regionale bestuursorganen. Het taakveld Burgerzaken gaat in op de dienstverlening aan de burger vanuit het klantcontactcentrum, waaronder het verstrekken van persoonsbewijzen, de algemene verbeteracties t.b.v. de dienstverlening en de registratie van gegevens. 

Bestuur

We etaleren onze bestuurskracht op lokaal en regionaal (en internationaal) niveau. Uitgangspunt is dat wij vanuit een zelfstandig Landgraaf de juiste dingen doen voor onze inwoners en dat we in de regio een bijdrage leveren aan de opdrachten die we als gemeenten hebben. Daar waar nodig zullen we kartrekker zijn en blijven, zoals bij een aantal projecten binnen Parkstad Limburg.  We vinden het belangrijk Landgraaf goed op de kaart te zetten, zowel in de regio als landelijk en ook euregionaal. Belangrijk is dat alle gemeenten vanuit een besef van gelijkwaardigheid hun krachten willen bundelen om regionale problemen daadkrachtig aan te pakken. De burger staat hierbij centraal. In 2022 en verder zal nog veel tijd en energie gestoken moeten worden in de uitvoering van de Regio Deal. In 2021 zijn na positieve besluitvorming over de gewijzigde governance twee extra bestuurscommissies ingesteld: duurzaamheid en sociaaleconomische structuurversterking. In 2022 zullen deze commissies een jaar operationeel zijn en zal in de jaarverantwoording teruggekeken kunnen worden op de eerste resultaten hiervan. Het slotjaar van IBA dat loopt tot de zomer van 2022 kan een podium zijn om de opgaven en interventies van de regio nadrukkelijker nationaal en internationaal onder de aandacht te brengen. 

In 2022 bestaat Landgraaf 40 jaar. Hier zullen we aandacht aan besteden. We willen de trots op onze gemeente laten zien. 

Internationalisering: stedenbanden en euregionale samenwerking
De stedenbanden met Übach-Palenberg en Andrychow hebben in 2019 nieuwe impulsen gekregen zoals afgesproken is in het coalitieconvenant. Helaas hebben de covid-19 maatregelen in 2020 en 2021 er noodgedwongen toe geleid, dat er weinig internationaal mogelijk was. We gaan ervan uit dat we in 2022 weer mogelijkheden zullen hebben om de samenwerking te blijven opzoeken met onze Duitse buren in de aangrenzende Kreisen. De samenwerking met de Kreis Heinsberg en de daarbij behorende gemeenten, maar ook de Städteregion Aachen zijn belangrijk op de terreinen van economie, landschapsverbetering en toeristische infrastructuur. Om deze samenwerking te bevorderen zal Landgraaf zich actief op blijven stellen.

 

Burgerzaken

We kijken voortdurend hoe we onze dienstverlening verder kunnen optimaliseren. Een belangrijk speerpunt daarbij zijn de ontwikkelingen op het gebied van de digitalisering. Deze digitalisering krijgt aan de ene kant vorm, door steeds meer diensten ook daadwerkelijk digitaal aan te bieden of het aanvraagproces waar mogelijk te vereenvoudigen/verbeteren. Aan de andere kant investeren we ook in digitalisering van de ‘achterkant’. Denk hierbij aan zaakgericht archiveren en de inrichting van het Klant Contact Systeem. Want ook die ontwikkeling is belangrijk en rand voorwaardelijk om onze inwoners en diverse instanties via alle dienstverleningskanalen goed van dienst te kunnen zijn. Vanzelfsprekend houden we oog houden voor inwoners die minder digitaal actief of digitaal vaardig zijn. Zij worden zowel telefonisch als bij de balies geholpen bij hun aanvragen. Het Klant Contact Systeem is halverwege het jaar 2021 in gebruik genomen. 

In 2022 is de nieuwe telefoniesoftware geïmplementeerd. In 2023 wordt gekeken naar verdere optimalisering, o.a. door koppelingen met andere systemen te onderzoeken. Daarnaast gaan we door met digitalisering.  Door deze  verdergaande digitalisering zien we een  verschuiving van taken van de front-office naar de backoffice. Er is een toename van het aantal systeemoplossingen en koppelingen en er worden andere eisen gesteld aan taken op het gebied van functioneel beheer.

Verkiezingen
In 2023 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Over centrale stemopneming is een wijziging in de Kieswet doorgevoerd. Dit betekent dat deze manier van stemopneming facultatief en dus niet verplicht is. De voordelen van deze wijze van stemopneming t.o.v. traditionele manier zijn nog onvoldoende duidelijk. En kijkend naar de extra benodigde inzet van mensen en middelen, zullen we voorlopig afzien van centrale stemopneming.

Financiële taakvelden

Omdat we (deels) verplicht in andere hoofdstukken van de begroting meer inhoudelijke informatie over de financiële taakvelden hebben opgenomen, lichten we deze taakvelden hier niet toe. Dat zou alleen maar leiden tot dubbelingen. 

 

 

Raadsinformatiebrieven
Mede door Covid-19 is de raad in 2020 veelvuldig geïnformeerd middels raadsinformatiebrieven, waardoor het kengetal in 2020 als zodanig hoger is dan voorgaande jaren. 

Klantcontacten
Het totale aantal klantcontacten in 2020 is 19% lager dan in 2019. De daling zit vooral in het sterk verminderde aantal klantcontacten aan de loketten. Een daling van 50%. Eén van de oorzaken hiervan is de paspoortdip. Daarnaast hebben de coronamaatregelen gezorgd voor deze daling. Opvallend is dat het aantal digitale klantcontacten slechts met slechts 15% is gedaald. We hebben extra gestuurd op het gebruik van onze digitale diensten en in combinatie met de coronamaatregelen is ook dit te verklaren.  De totale verhouding digitale klanten versus fysieke/telefonische klanten is gelijk aan die in 2019 en bedraagt afgerond 20%-80%.

  

We zien dat bezetting eind 2020 is toegenomen ten opzichte van 2019, terwijl ook het percentage inhuur is toegenomen. Deze bezetting was op het ijkmoment ook hoger dan de op dat moment geldende formatie. De apparaatskosten per inwoner namen met name toe door de stijging van de personeelslasten, waarvan de cao-verhoging een deel uitmaakt. Ook kampten we begin 2020 met een groot aantal langdurig zieken waardoor o.a. achterstanden onverantwoord hoog opliepen. Hiervoor is op dat moment extra capaciteit ingezet. De indicator overhead laat een verdere daling zien. In 2020 daalden de overheadlasten sterk terwijl de totale gemeentelijke lasten zijn gestegen. Deze daling kwam voor een groot deel op het conto van de voor het BBV verplichte omzetting binnen de meerjarige onderhoudsplannen van de gemeentelijke (huisvestings)gebouwen. Hierdoor daalden de mutaties op de betreffende voorzieningen. Verder is door het COVID-19 virus meer thuisgewerkt, waardoor ook de facilitaire lasten gedaald zijn.

  

Financiën totale programma

Voor een gedetailleerdere toelichting van alle mutaties in baten en lasten per taakveld verwijzen wij naar bijlage 2 (lasten en baten per taakveld).

De volgende investeringen maken deel uit van dit programma:
De investeringsuitgaven in 2022 van € 413.462 totaal, betreft de volgende investeringen:
Taakveld 040 Reservering ICT Plan                       € 81.416
Taakveld 040 Airco’s                                                       € 25.443
Taakveld 040 Datacommunicatie                           € 20.534
Taakveld 040 Werkplekken                                       € 45.797
Taakveld 040 Digitaal werken en licenties       € 91.593
Taakveld 040 Gedeelte wagenpark BOR       € 104.043
Taakveld 040 Daken Emile Erensplein               € 19.373

  

GR BsGW
De bijdrage aan de GR BsGW betreft de perceptiekosten voor de uitvoering van de gemeentelijke belastingen. De begroting van BsGW is vastgesteld in de raadsvergadering van 27 mei 2021 onder raadsvoorstel 51. In 2022 wordt dit geraamd op € 234.128. De bijdrage aan de GR BsGW voor uitvoering van de afvalstoffen- en rioolheffingen is verantwoord op programma 7 (volksgezondheid en milieu). 

GR Het Gegevenshuis
Het Gegevenshuis ontzorgt de gemeente op het gebied van het opzetten en beheren van object- en ruimtegerelateerde (basis)registraties en geometrie, alsmede het daarmee samenhangende beeldmateriaal. De begroting van BsGW is vastgesteld in de raadsvergadering van 27 mei 2021 onder raadsvoorstel 37. In 2022 wordt de bijdrage hieraan geraamd op € 247.951.

GR Parkstad IT
GR Parkstad IT (PIT) is het initiatief van de gemeenten in de stadsregio Parkstad Limburg om een gemeenschappelijke ICT-dienst voor het technisch beheer van ICT-middelen te ontwikkelen. Vanaf 1 januari 2015 is Parkstad IT operationeel als zogenaamde lichte gemeenschappelijke regeling in de vorm van een centrumgemeente. De gemeente Heerlen heeft de rol van centrumgemeente. De bijdrage van de gemeente Landgraaf is inclusief de ict-lasten van de GR ISDBOL. Deze lasten worden door de GR ISDBOL aan Landgraaf vergoed. De bijdrage bedraagt in 2022 € 1.578.799. De stijging in de lasten van de GR zit met name in de toename van de werkzaamheden met betrekking tot de zogenaamde changes (zie ook de bijlage toelichting verbonden partijen) en de toename van het aantal projectmatige werkzaamheden die niet onder de reguliere dienstverlening vallen.

GR Stadsregio Parkstad Limburg
De bijdrage aan de GR Stadsregio Parkstad Limburg betreft de bijdrage voor het apparaat. De programmatische bijdrage aan de GR Stadsregio Parkstad Limburg ten behoeve van de IBA is verantwoord onder programma 8. De bijdrage ten behoeve van Regionale Initiatieven is verantwoord onder programma 3. De begroting van de Stadsregio Parkstad Limburg is vastgesteld in de raadsvergadering van 27 mei 2021 onder raadsvoorstel 54. In 2022 wordt dit geraamd op € 531.000. De stijging t.o.v. 2021 is te herleiden naar het aanpassen van de structuur van de GR. Hierover heeft de raad een besluit genomen in de raadsvergadering van 27 mei 2021 (raadsvoorstel 54).

 

R01
De Wet Open Overheid (Woo) is na een jarenlang traject op 26 januari 2021 door de 2e Kamer aangenomen. De verwachting is dat de wet in 2022 in werking treedt. Het doel van de wet is overheden en semi-overheden transparanter te maken om zo het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat, de burger, het bestuur en economische ontwikkeling beter te dienen. Als de Woo van kracht wordt, vervangt deze wet de Wet openbaarheid van bestuur.  
Uitgaande van de VNG-raming worden de kosten van de Woo voor de gemeente Landgraaf op basis van het aantal inwoners globaal ingeschat op structureel €90 duizend per jaar en incidenteel op €260 duizend. We schatten de kans op slechts gedeeltelijke Rijkscompensatie van de structurele ingeschatte lasten in als hoog (75%) en komen daarmee tot een rest-risicobedrag van €68 duizend structureel (75% * €90 duizend).

R06
Door het ramen van de salarislast op basis van max-1 (sinds begroting 2020) is er minder salaris/inhuurbudget beschikbaar van bijna €515 duizend. Daarnaast is er om de gemeentelijke organisatie niet uit z'n voegen te laten groeien met als gevolg een toekomstige reorganisatie, sinds de begroting 2020 een taakstelling op de formatie opgenomen die jaarlijks met 2 fte (schaal 9) structureel oploopt. Hierdoor werd en wordt de organisatie verplicht jaarlijks kritisch te kijken naar de lucht binnen de formatie. Het bedrag dat met 2 fte schaal 9 gemoeid is bedraagt ca €160 duizend. Bij elkaar opgeteld een bedrag van €675 duizend. Vanwege het tekort in 2020 en de noodzakelijke bijraming ook in 2021 schatten we dit risico in als zeer hoog (100%) met het gevolg dat we dus het gehele bedrag opnemen in de te bepalen weerstandsbehoefte.

R07
De omvang het risico is in afwijking op het genoemde bedrag in de kadernota inmiddels berekend op een korting van €50 per inwoner. Omdat er rekening mee wordt gehouden dat het Rijk een eventuele korting per jaar maximeert op 15 euro per inwoner is het kortingsbedrag het eerste jaar lager dan het uiteindelijke totaal. Het is echter nog lang niet zeker dat dit risicobedrag in volledigheid zal opkomen. De herverdeling dient immers nog geactualiseerd te worden naar de meest actuele cijfers van het jaar van invoering 2023. We schatten de kans-inschatting in als zeer hoog (100%) omdat we zien dat Parkstad in zijn geheel er in de herverdeling niet meer op achteruitgaat. Desalniettemin houden we in de risico-inventarisatie wel rekening met de gefaseerde invoering van €15 per inwoner per jaar. Uitgaande van ca. 37,5 duizend inwoners rekenen we op een korting op de algemene uitkering van €563 duizend in 2023 oplopend tot €1.688 duizend in 2025 tot uiteindelijk €1.875 duizend in 2026.

R11
Wetende dat er autonoom veel extra lasten gaan opkomen vanaf 2022 hebben we gezocht naar mogelijkheden om wat meer risico te nemen in de ramingen. We zijn van mening dat het nemen van wat meer risico kan omdat we in de praktijk van de afgelopen jaren telkens constateren dat we in de loop van het jaar telkens positieve correcties ontvangen op de geraamde algemene uitkering. Positieve correcties die voortkomen uit het aan de voorkant voorzichtig ramen van die uitkering. We gebruiken immers niet de BZK-aantallen van de diverse maatstaven maar onze eigen aantallen. Door m.u.v. de maatstaven aantal inwoners en aantal woonruimten voortaan de BZK- aantallen te hanteren in de ramingen valt het budgettaire verschil tussen de ramingen van meicirculaire 2020 en meicirculaire 2021 positief uit. Voorzichtigheidshalve schatten we kans op een negatieve correctie in de loop van het begrotingsjaar in op zeer groot (100) zodat we het hele risicobedrag meenemen in de bepaling van de weerstandsbehoefte.

R13
De bijdrage aan PIT is autonoom in de kadernota 2022 al fors opgehoogd met ca. €140 duizend. Die ophoging is verwerkt in de bijdrage zoals opgenomen in deze begroting. De mogelijke verdergaande verhoging van de bijdrage aan PIT zal in ieder geval voortkomen uit het in rekening brengen van de toename van de AD’s en het applicatiebeheer. Dit allemaal volgens het bekende model dat is afgesproken met de deelnemersraad. Op dit moment loopt er een onderzoek naar de toekomst van PIT. Daarin is de vraag hoe kan pit de deelnemers in de toekomst faciliteren met daarbij ook transparante kosten. Het inschatten van het risico op een verdergaande extra bijdrage bepalen we vooralsnog arbitrair op €100 duizend met een kans-inschatting van zeer hoog (100%).