2.1.2 Programma 2 - Verkeer, vervoer en waterstaat

Portefeuillehouder(s):
F. Janssen en B. Smeets

Verantwoordelijke afdelingshoofden:
F. Geurts (ROG) en T. Hanssen (BOR)

- 210 Verkeer en vervoer
- 220 Parkeren

Binnen dit programma wordt gewerkt aan de kwaliteit van de openbare ruimte en het op peil houden en waar mogelijk verbeteren van de leefbaarheid, bereikbaarheid en verkeersveiligheid. Dit doen wij door te zorgen voor een goed en veilig functionerend verkeerssysteem en door adequaat beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Daarbij betrekken wij burgers, belangenorganisaties en andere partners zodat de kwaliteit optimaal aansluit op de behoeften en burgers zich medeverantwoordelijk voelen voor de kwaliteit van de openbare ruimte en het beheer daarvan. Achtereenvolgens lichten we per taakveld de beleidsmatige speerpunten voor het komende begrotingsjaar toe. 

Verkeer en vervoer

Verkeers-, vervoers- en parkeerbeleid
Het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan Landgraaf (GVVP, 2017) bevat het gemeentelijk verkeers- en vervoersbeleid. Het GVVP gaat in op vijf thema’s: (Hoofd)wegenstructuur en bereikbaarheid, verkeersveiligheid en weginrichting, fietsverkeer, openbaar vervoer en parkeren. Naast diverse beleidsuitgangspunten bevat het GVVP een uitvoeringsprogramma dat gebaseerd is op een knelpuntenanalyse. 

De doelstellingen van het GVVP zijn: 
-    Het bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de verkeersafwikkeling;
-    Het verbeteren van de algehele verkeersveiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid;
-    Het stimuleren van het gebruik van de fiets;
-    Het stimuleren van het gebruik van het openbaar vervoer;
-    Het voorkomen van parkeeroverlast.

Vanuit het uitvoeringsprogramma van het GVVP  worden reconstructieprojecten, verkeersmaatregelen en gedragsbeïnvloedingprojecten geïnitieerd. In 2022 wordt fase 2 van de verfijning van de 30km-zone in de Groenstraat (wegvakken tussen Kerkstraat en Rötscherweg) uitgevoerd. Tevens wordt gestart met de voorbereiding van de reconstructie van de Hoofdstraat tussen de Baanstraat/Pastoor Schattenstraat en de Stationsstraat.

Daarnaast heeft de reconstructie van de Hoogstraat hoge prioriteit. De uitvoering hiervan is echter afhankelijk van de snelheid waarmee incourant vastgoed langs de Hoogstraat kan worden verworven en deze locaties kunnen worden herontwikkeld (o.a. ten behoeve van parkeren). Ingezet wordt op het binnenhalen van subsidiegelden voor deze reconstructie, naast de reeds verworven bijdrage uit de Regiodeal Parkstad voor de aankopen. 

Verder liften we mee met diverse projecten die geïnitieerd worden vanuit andere beleidsvelden. Bestaande wegen worden daarbij zodanig aangepast dat ze beter voldoen aan het beleid uit het GVVP en bestaande knelpunten op het gebied van verkeer en parkeren worden opgelost. Tevens kan er tegemoet gekomen worden aan eventueel aanwezige wensen van bewoners. Zo worden in 2022 diverse straten opnieuw ingericht in het kader van rioolreconstructies en waterprojecten zoals Het Eikske (delen Oude Mijnbuurt) en de Dormig (Op de Heugden), alsook in het kader van het project Leisurelane.  Tevens worden de Pleistraat en Rukkenerweg opnieuw ingericht door mee te liften met het geplande groot onderhoud. Daarbij wordt indien mogelijk ook de Rukkenerweg rechtstreeks aangesloten op de Hoogstraat zodat het vrachtverkeer van de Rukkener niet door de smalle woonstraten hoeft te rijden. 

Tot slot verlenen we in 2022 ook weer medewerking aan de uitvoerende c.q. voorbereidende werkzaamheden van de Provincie voor de verdubbeling van het spoor tussen Heerlen en Landgraaf. De planvoorbereiding van de Randweg Abdissenbosch staat tot eind 2022 op waakvlamstand vanwege de stikstofproblematiek. Mocht er eerder een oplossing gevonden worden voor het stikstofprobleem binnen dit project, dan wordt de planvoorbereiding samen met de Provincie Limburg en NRW gelijk weer opgepakt. 

Dekking van de hierboven genoemde activiteiten vindt voor een belangrijk deel plaats uit een tweetal investeringsbedragen opgenomen in de begroting van € 500 duizend (Reconstructieprojecten GVVP /ruggengraat) en € 150 duizend (Verkeersveiligheidsprojecten). Voor de aanleg van de Randweg Abdissenbosch is een investeringsbudget aanwezig van ca € 3,3 miljoen. 

De afgelopen jaren zijn er landelijk, provinciaal en regionaal diverse ontwikkelingen gaande op het gebied van het verkeers- en vervoersbeleid. Deze ontwikkelingen zullen we in de gaten moeten houden om ervoor te zorgen dat ons eigen GVVP voldoende actueel blijft. Zo wordt slimme en duurzame mobiliteit steeds belangrijker. Fietsstimulering, thuiswerken en de elektrificatie van de mobiliteit zijn focuspunten die ervoor zorgen dat mensen hun mobiliteit steeds slimmer en schoner vormgeven. Ze leveren ook een belangrijke bijdrage in de klimaatdoelstellingen en vitaliteit en gezondheid van mensen. Activiteiten om dit te bereiken, richten zich niet alleen op de reizigers zelf maar ook op stakeholders die mobiliteit veroorzaken. Als gemeente hebben we daarin ook een verantwoordelijkheid en moeten daarin het goede voorbeeld geven. De komende jaren zullen we hier ook mee aan de slag moeten.  

Integraal beheer 
Het beheer van de openbare ruimte ligt verspreid over de programma’s 2 (wegbeheer), 5 (groenbeheer) en 7 (waterbeheer en ongediertebestrijding). Ook het beheer van de accommodaties is verdeeld over meerdere programma’s. Reden om de wijze waarop wij invulling geven aan het integrale beheer van de openbare ruimte en de accommodaties op te nemen in de paragraaf kapitaalgoederen. In deze paragraaf zijn ook de door uw raad eerder vastgestelde onderhoudsniveaus voor alle kapitaalgoederen opgenomen.

Wegonderhoud 
Budgettair hebben we voldoende middelen om al het wegonderhoud uit te voeren met inbegrip van het resterende achterstallig onderhoud. Vanaf 2021 hebben we € 300 duizend minder budget opgenomen, dit realiseren we door beter aan te besteden en slimmer samen te werken. Middels jaarlijkse weginspectie monitoren wij de onderhoudstoestand van de wegen en hieruit kunnen wij bepalen of de achterstalligheid conform planning afneemt. Het onderhoud wordt zoveel als mogelijk clustergewijs uitgevoerd. Voor de uitvoering werken we samen met o.a. water, groen, verkeer en stedenbouw. Door een integrale aanpak wordt overlast voor omwonende zoveel als mogelijk voorkomen. Burgers belangengroeperingen e.a. binnen een projectgebied worden geïnformeerd over plannen, ontwikkelingen, voortgang en waar mogelijk betrokken bij voorbereiding en onderhoud. 

Straatmeubilair 
Gezien het beschikbare budget worden inrichtingselementen (straatmeubilair) in de openbare ruimte alleen dan vervangen als het strikt noodzakelijk is. De vervanging betreft voornamelijk verkeersborden en meubilair om de veiligheid voor de weggebruiker te waarborgen. 

Fietspaden 
Fietspaden, deels in het buitengebied, zijn in het kader van recreatie, toerisme en het gezonde imago van de gemeente opgenomen in het onderhoud. Bestaande fietspaden worden verbeterd zodat er een aaneengesloten fietsverbinding ontstaat die kan worden opgenomen in het knooppuntennetwerk. 

Gladheidsbestrijding
Gladheidbestrijding wordt uitgevoerd op basis van het vastgestelde beleidsplan “gladheidbestrijding Parkstad Limburg” en het jaarlijks vastgestelde routeplan van de gemeente Landgraaf. 

Openbare verlichting 
Het beleidsplan openbare verlichting en het jaarlijkse uitvoeringsprogramma zijn erop gericht om zo efficiënt mogelijk het volledige arsenaal van armaturen om te vormen naar duurzame en energiezuinige LED-verlichting. De volledige realisatie van de omvorming naar LED is voorzien in 2028. Masten worden alleen dan vervangen als uit het stabiliteitsonderzoek blijkt dat deze mogelijk gevaar op kunnen leveren. Voor vervanging van onveilige masten is € 8 duizend opgenomen in deze begroting. Het nieuwe beleids- en beheerplan gaan we dit jaar opstellen samen met onze contractpartner. Het nieuwe beleids- en beheerplan openbare verlichting 2021/ 2024 gaan we dit jaar opstellen samen met onze contractpartner. 

Reiniging 
De gemeentelijke wegen worden in het voorjaar tweemaal en in het najaar driemaal ten tijde van bladval geveegd. Door het verbod op chemische onkruidbestrijding, ontwikkelen kruidachtigen en grassen in de goten zich veel sneller dan voorheen. Op basis van uitgevoerde metingen (momentopname) is geconcludeerd dat een hogere beeldkwaliteit wordt geleverd dan het door de gemeenteraad vastgestelde niveau. Door het verhouten van ondergrondse delen van onkruiden en de toename van klinkerverhardingen zal op termijn de onkruiddruk toenemen. Minder vegen resulteert daarnaast in snellere en grotere vervuiling van kolken en riolen.

De gemeentelijke veegwagen wordt ingezet voor de drie centra en op accentpunten in de gemeente. De eigen dienst reinigt de HUP’s en zwerfafval wordt dagelijks geprikt, waarbij de kernen de prioriteit hebben. Vanaf begin 2019 ruimt RD4 dumpingen in de Parkstadgemeenten op en registreert gedetailleerd zodat inzicht wordt verkregen in het ontwijkgedrag per gemeente. Daarnaast wordt gemonitord welk effect beleidskeuzes t.a.v. afval van de verschillende gemeentes hebben op illegaal dumpen. Voor het opruimen van illegale stortingen van asbest en chemisch drugsafval worden gespecialiseerde bedrijven ingezet, evenals voor het bestrijden van ongedierte. Om op jonge leeftijd al bewust te worden om zwerfvuil te voorkomen wordt op scholen voorlichting gegeven en worden burgers die op eigen initiatief zwerfvuil ruimen beloond. De pilot opruimen van dumpingen heeft opgeleverd dat de eigen buitendienst veel beter in staat is om adequaat te reageren zodat bijplaatsing van afval voorkomen wordt. Kleine dumpingen worden dagelijks door de eigen dienst opgeruimd. Voor grotere dumpingen wordt blijvend Rd4 ingeschakeld. Dit is ondergebracht in het basispakket dat de gemeenten afnemen. In 2022 gaat Rd4 voorbereidingen treffen voor een digitale registratie en monitoringtool om meer inzicht te krijgen in ontwijkgedrag.
Voor riool en water als onderdeel van het integraal beheer van de openbare ruimte verwijzen wij naar programma 7 (volksgezondheid en milieu).

Parkeren

Als algemene doelstelling geldt dat parkeeroverlast zoveel mogelijk moet worden voorkomen. Nieuwe ontwikkelingen die een toename veroorzaken in de parkeerbehoefte moeten deze toename op eigen terrein opvangen. Daarnaast zal volgend jaar in samenhang met het beleidsveld duurzaamheid verder worden gewerkt aan een duurzaam mobiliteitsbeleid; daarbij zal ook aandacht zijn voor voldoende oplaadpunten voor auto’s en fietsen en een goede spreiding daarvan.

Parkeren in centra
In de winkelcentra accepteren we een maximale bezettingsgraad van 90%. Voor winkelcentrum Op de Kamp zetten wij in op het verlagen van de parkeerdruk. Enerzijds door het aanleggen van extra parkeerplaatsen, anderzijds door werknemers van onze gemeente te stimuleren minder met de auto naar het werk te komen en door de dienstreizen te verduurzamen door de inzet van e-bikes en speed-pedelecs. De in 2020 aangegane samenwerking met het programmabureau Zuid-Limburg Bereikbaar, welke ons hierin ondersteund, wordt in 2022 voortgezet. In de beide andere centra is vooralsnog geen sprake van een te hoge parkeerdruk en zijn verdere regulerende maatregelen niet nodig. 

Parkeren in woonbuurten
Een bezettingsgraad tot 100% is toegestaan in woonbuurten mits hierdoor geen problemen ontstaan op het gebied van bereikbaarheid, verkeersafwikkeling en verkeersveiligheid. Parkeerproblemen worden bij voorkeur opgelost met de traditionele maatregelen zoals parkeerverboden, stilstaan verboden, uitbreiden parkeercapaciteit en fysieke maatregelen. Betaald parkeren en parkeervergunningen passen we niet toe. Bij ongewenste menging van lang- en kortparkeerders kiezen wij voor een parkeerschijfzone. Door toepassing van wijkacupunctuur en door slim aan te haken op ‘groot onderhoudsprojecten’ proberen wij op efficiënte wijze de parkeercapaciteit te vergroten.

Voortuin- en trottoir-parkeren zijn in beginsel niet toegestaan. Het komt echter veelvuldig voor en een strikte naleving van dit beginsel is niet altijd realistisch/wenselijk. Via herstructurering, wijkacupunctuur en wegreconstructies werken wij aan het toevoegen van meer openbare parkeerplaatsen. Tot die tijd staan we deze vormen van parkeren in woonbuurten met een hoge parkeerdruk oogluikend toe, uiteraard voor zover dat niet leidt tot negatieve gevolgen voor bereikbaarheid, afwikkeling en veiligheid voor andere weggebruikers.

  

Asfaltverhardingen
Er is een minimale toename de totale m2 verharding dit in ontstaan door correcties van het BGT. Daarnaast is er een verschuiving van soorten verharding dit door omvorming van asfalt naar klinkers.

Verkeersongevallen
Omdat in het verleden de belangrijkste black-spots (plaatsen waar veel verkeersongevallen plaatsvinden) in Landgraaf zijn opgelost vinden ongevallen heel verspreid over Landgraaf plaats. Dat maakt het lastig om verkeersveiligheidsmaatregelen goed te prioriteren. 
Ondanks al onze inspanningen om de verkeersveiligheid te verbeteren (door maatregelen te treffen en door verkeerseducatie: Vebo, Vevo, Senioren), vallen er jaarlijks toch nog altijd een aantal slachtoffers te betreuren. Het verbeteren van de veiligheid blijft daarom een prioriteit. Het streven blijft nul dodelijke verkeersslachtoffers.

     Voor dit programma zijn geen verplichte beleidsindicatoren i.h.k.v. de BBV verplicht.

  

Financiën totale programma

Voor een gedetailleerdere toelichting van alle mutaties in baten en lasten per taakveld verwijzen wij naar bijlage 2 (lasten en baten per taakveld).

De volgende investeringen maken deel uit van dit programma:
De investeringsuitgaven in 2022 van € 1.479.877 totaal, betreft de volgende investeringen:
Taakveld 210 Reconstructieprojecten GVVP-ruggengraat (RVC-inv 01)        € 500.000
Taakveld 210 Verkeersveiligheidsprojecten (RVC-inv 02)                                        € 150.000
Taakveld 210 Vervanging OV-Armaturen (RVC-inv 06)                                             € 230.000
Taakveld 210 Vervanging OV-Lichtmasten (RVC-inv 07)                                             € 10.000
Taakveld 210 Vervangingsinvesteringen wege (RVCinv-08)                                  € 589.877

De bijdrage aan de GR RD4 in 2022 geraamd op € 260.000 en betreft de zaken die onder het pluspakket vallen en niet onder het reguliere basispakket van Rd4 vallen zoals opgenomen in programma 7. Deze taken zijn onder dit programma opgenomen omdat deze te maken hebben met verkeer, vervoer en waterstaat. Het betreft onder andere de straatreiniging, kolkenreiniging en gladheidsbestrijding. 

In de voorgaande begrotingen werd onder dit programma alleen de kosten voor illegale dumpingen opgenomen, deze post is inmiddels opgenomen in het reguliere basispakket onder programma 7.
De begroting van de GR Rd4 is vastgesteld in de raadsvergadering van 27 mei 2021 onder raadsvoorstel 49.

  We onderkennen geen majeure risico’s in dit programma.