2.1.1 Programma 1 - Veiligheid

Portefeuillehouder(s): 
R. de Boer en A. Schiffelers

Verantwoordelijke afdelingshoofden:
R. Dautzenberg (BCZ), C. Blezer (TenH), T. Hanssen (BOR) en C. Goffin (MO)

Veiligheidsregio Zuid-Limburg
Op het gebied van veiligheid speelt de Veiligheidsregio Zuid-Limburg een belangrijke rol. De kerntaak van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg is om iedereen die in het gebied, woont, werkt of verblijft te beschermen tegen (gezondheids)risico’s, rampen en crises. De Veiligheidsregio Zuid-Limburg bestaat enerzijds uit Crisisbeheersing en rampenbestrijding en anderzijds uit Brandweerzorg. 

2024 is het eerste jaar waarin het Meerjarenbeleidsplan 2024-2027 en het provinciaal risicoprofiel 2023-2027 van kracht zijn. Het Meerjarenbeleidsplan bevat alle taken van de Veiligheidsregio en het risicoprofiel geeft inzicht in de reële veiligheidsrisico’s in Zuid-Limburg. Voor de grootste risico’s zijn specifieke rampbestrijdingsplannen opgesteld, zoals bijvoorbeeld Hoogwater 2022-2025. De komende jaren ligt de focus op 3 prioritaire risico’s: de toenemende maatschappelijke onrust, klimaatverandering en energietransitie. Vanaf 2024 is ook het nieuwe Dekkingsplan Brandweer Zuid-Limburg 2024-2027 van kracht. In het nieuwe dekkingsplan wordt uitgegaan van gebiedsgerichte opkomsttijden in tegenstelling tot de objectgebonden opkomsttijden uit het oude Dekkingsplan.

Veiligheid & leefbaarheid
Op het gebied van integrale veiligheid en leefbaarheid heeft de gemeente de regierol en neemt een deel van de uitvoering (beheer en onderhoud in het openbaar domein) voor haar rekening. Bij de uitvoering op het gebied van openbare orde en veiligheid zijn naast de eigen medewerkers (openbare orde en veiligheid, Buitengewoon Opsporingsambtenaren en toezichthouders) ook de politie en ketenpartners betrokken. We werken dagelijks integraal en samen aan oplossingen. Dat doen we lokaal en in de regio.  Zo is Landgraaf voorzitter van de lokale driehoek(gemeente, politie en OM) SVBBL (Simpelveld, Voerendaal, Brunssum, Beekdaelen en Landgraaf) en van de lokale driehoek Parkstad (SVBBL, Heerlen en Kerkrade). Tevens maakt Landgraaf onderdeel uit van het Regionaal Bestuurlijk Overleg (alle 31 burgemeesters van Limburg, de hoofdofficier van Justitie en de politiechef Eenheid Limburg). Bijzondere aandacht hebben we voor de aanpak van jeugdproblematiek en jeugdcriminaliteit, (woon/jeugd)overlast, verloedering, verwarde personen, radicalisering, ondermijning en digitale criminaliteit.

Jeugdoverlast
in 2024 wordt de aanpak van jeugdoverlast gecontinueerd aan de hand van preventieve maatregelen (straatcoaches, bewustwording) en repressieve maatregelen. Zo is het cameratoezicht in Schaesberg ook in 2024 van kracht en kunnen we bij excessen verblijfsontzettingen en een samenscholingsverbod opleggen.

Zorg- en Veiligheidshuis Parkstad (ZVHP)
 De casuïstiek wordt steeds complexer en dat komt met name door de opeenstapeling van verschillende problematieken zoals psychisch/sociaal (dis)functioneren en grensoverschrijdend/strafbaar gedrag. Per 1 januari 2024 is de nieuwe governancestructuur en professionaliseringslag van het Zorg- en Veiligheidshuis die past bij een Gemeenschappelijke Regeling operationeel. Daarmee kunnen we inhoudelijk een stevige invulling geven aan de zorg- en veiligheidsvraagstukken in onze gemeente.

Toezicht en Handhaving
Het toezicht op en de handhaving van de openbare orde krijgt alle aandacht door de inzet van de BOA's. De wijze waarop dit gebeurd, is vastgelegd in het VTH-beleid 2024-2027 en het daarbij behorende jaarlijkse VTH-programma. De prioriteiten zijn onder andere bepaald door het bevragen van inwoners en het voeren van een enquête. Eén van de speerpunten vormt wederom de verhoogde inzet op de aanpak van jeugdoverlast. Naast de afhandeling van meldingen vinden projectgerichte acties plaats,  zoals de verkeershinder bij scholen, overlast door hondenpoep, controles in het kader van ondermijning en het Donkere Dagen Offensief. Ook hier staat een integrale aanpak en samenwerking bij de inzet voorop zowel intern met bijvoorbeeld het team Openbare Orde en Veiligheid als extern met de politie, de RUD, de inzet van straatcoaches en de regionale samenwerking. In de komende periode zetten we de in 2023 ingezette lijn inzake het verminderen van de administratieve taken en lasten en de doorontwikkeling en verdere professionalisering aan de hand van systemen, werkwijzen en aansturing voort. De activiteiten van de gemeentelijke functionarissen van Toezicht en Handhaving op terreinen als bouwtoezicht en milieutoezicht zijn in de desbetreffende andere programma’s van deze begroting ondergebracht. 

Nazorg ex-gedetineerden
De daling in het aantal gevallen nazorg ex-gedetineerden geeft een vertekend beeld omdat het Ministerie van Justitie en Veiligheid is vanwege privacy redenen per 1 januari 2022 gestopt met het landelijk bijhouden van de uitstroom van ex-gedetineerden. Hierdoor zijn er over 2022 geen officiële uitstroomcijfers per gemeente beschikbaar. Op basis van de inzet van het Zorg- en Veiligheidshuis Parkstad wordt de officieuze uitstroom tussen de 30-40 personen geschat. 

Stijging meldingen/klachten T&H
Deze stijging van de meldingen heeft voornamelijk betrekking op grote stijging van meldingen bij afvaldumpingen (totaal 210 in 2021 en 328 in 2022) en de stijging van meldingen bij verkeersoverlast (totaal 580 in 2021 en 672 in 2022).

Stijging aantal meldingen van huiselijk geweld
De stijging van het aantal meldingen huiselijk geweld komt door een nieuwe registratiewijze van Veilig Thuis. 

Daling aantal meldingen Jeugd overlast en vuurwerkoverlast
De daling van het aantal meldingen jeugdoverlast en het aantal meldingen vuurwerkoverlast komt voort uit de verschillende preventieve- en repressieve maatregelen die zijn ingezet. Beide dalingen komen overeen met de officiële politiecijfers over jeugd- en vuurwerkoverlast. 

Daling aantal verwijzingen naar bureau HALT
De daling van het aantal verwijzingen naar bureau HALT wordt enerzijds veroorzaakt door de repressieve maatregelen voor de aanpak van jeugdoverlast en anderzijds door de coulantere houding van bureau VSV met betrekking tot schoolverzuim. 

Ook is er een behoorlijke stijging te zien bij de categorie afval en verontreiniging waarbij de meeste meldingen terug te vinden zijn bij de illegale dumpingen. Hier zit jaarlijks een stijgende lijn in, zoals dit ook landelijk waarneembaar is.

De stijging van het aantal winkeldiefstallen is een landelijke trend en komt met name door de hoge inflatie en steeds meer zelfscanmogelijkheden bij verschillende winkels. Het aantal geweldsmisdrijven is weliswaar gestegen, maar zit nog steeds ver beneden het landelijk gemiddelde. De afdeling beheer openbare ruimte van onze gemeente constateert ook steeds meer vernielingen en beschadigingen in de openbare ruimte en aan gemeentelijke eigendommen. Deze stijging komt met name door oneigenlijk weggebruik en door bepaalde overlast veroorzakende jeugdigen.

Aanpak van ondermijning
Ondermijning krijgt mede door de lokale-, regionale- en landelijke media en de gemeenteraad steeds meer aandacht. In 2024 gaan we samen met het RIEC aan de slag met het optuigen van een intergemeentelijk bestuurlijk handhavingsteam (IBH).

Regiodeal Parkstad Limburg (Regiodeal 2.0)
Het thema veiligheid is erg belangrijk binnen de nieuwe Regiodeal en is opgenomen in de integrale gebiedsgerichte aanpak. Binnen Parkstad zijn 8 focusgebieden aangewezen waar het stedelijke lint van Schaesberg tot Lauradorp (de ruggengraat van Landgraaf) er één van is. Binnen dit focusgebied staat de gemeente voor twee belangrijke opgaven waar we in 2024 uitvoering aan gaan geven: 
1: weerstand bieden aan verschillende vormen van ondermijning en
2: de aanwas van jeugdige ondermijners tegengaan.

Voor het realiseren van deze opgaven worden er verschillende interventies uitgevoerd zoals: het project (illegale) kamerverhuur, de branchegerichte aanpak, de aanpak en controle op spookbewoning, het inrichten en bemensen van een nieuwe jongerenontmoetingsplek, het vergroten van de bewustwording rondom drugs- en vapegebruik onder jongeren en het professionaliseren van cameratoezicht. 

Cybercriminaliteit
De digitalisering van de maatschappij gaat gepaard met een stijging van online criminaliteit. Zo zijn er in 2022 2,2 miljoen Nederlanders slachtoffer geworden van online criminaliteit. Daarom worden de  inwoners van Landgraaf aan de hand van voorlichtingscampagnes in 2024 bewust geïnformeerd over de gevaren van cybercriminaliteit.

Financiën programma 1

In bijlage 2 van de programmabegroting worden de lasten en baten per taakveld weergegeven.

GR Anti-discriminatievoorziening
De jaarlijkse gemeentelijke bijdrage voor de GR Anti-discriminatievoorziening wordt betaald aan de centrumgemeente Maastricht naar rato van het aantal inwoners.

GR Veiligheidsregio Zuid-Limburg
De begroting van de GR Veiligheidsregio Zuid-Limburg is vastgesteld in de raadsvergadering van 8 juni 2023 onder raadsvoorstel 29.

  

Stichting Dierenbescherming Limburg
De stichting Dierenbescherming voert voor de gemeente de zorgplicht uit voor gevonden dieren met een vermeende eigenaar binnen de gemeentegrens. Daarnaast adviseert de stichting de gemeente Landgraaf gevraagd en ongevraagd over het dierenwelzijn. De vergoeding voor de opvang van zwerfdieren aan stichting Dierenbescherming Limburg is conform de afspraken van art. 5 in de samenwerkingsovereenkomst 2012-2027. De stijging t.o.v. 2023 betreft indexatie. 

Stichting Slachtofferhulp Nederland
Aan de Stichting Slachtofferhulp Nederland, regio Zuid-Limburg, wordt een subsidie beschikbaar gesteld, op basis van het aantal inwoners per 1 januari van het jaar. 

Zorg en Veiligheidshuis Parkstad (ZVHP)
De bijdrage wordt vastgesteld op basis van de goedgekeurde begroting van het Veiligheidshuis. (Het gedeelte van het budget met betrekking tot uitbreiding coördinatie nazorg  re-integratie ex-gedetineerden valt onder programma 6).

We onderkennen geen majeure risico’s in dit programma.