2.1.4 Programma 4 - Onderwijs

Portefeuillehouder(s):
F. Janssen en A. Schiffelers

Verantwoordelijke afdelingshoofden:
J. Drummen (KCC) en C. Goffin (MO) 

Landelijk is een Nationaal Programma Onderwijs opgesteld om de door Covid-maatregelen opgelopen onderwijsachterstanden weg te werken. Samen met onderwijspartners is een plan met interventies opgesteld en het gemeentelijk aandeel wordt bekostigd vanuit de specifieke uitkering die hiervoor beschikbaar is gesteld. 

Parkstad-gemeenten zijn voorloper op het gebied van de Rijke Schooldag. Hiervoor is subsidie toegekend om regionaal te kunnen werken aan de uitbreiding van het aantal Gezonde Basisscholen van de Toekomst, het verrijken van een tussenschools activiteitenaanbod met lokale partners/verenigingen en het opzetten van een buitenschools activiteitenaanbod dat is gericht op brede talentontwikkeling. Dit vindt naast lokale initiatieven zoals uitbreiding aantal Gezonde Basisscholen van de Toekomst en deelname aan de Gelijke Kansen Alliantie. Aanvullend daarop in iedere wijk een naschools activiteitenaanbod voor kinderen/ jongeren in het basis- en voortgezet onderwijs dat gericht is op brede talentontwikkeling.

Openbaar basisonderwijs
Alle Landgraafse basisscholen vallen onder het bestuur van onderwijsstichting Movare. Ook de openbare basisscholen Harlekijn, Speurneus en Wereldwijs. De drie openbare basisscholen voldoen volgens de Onderwijsinspectie aan de basiskwaliteit en daarmee aan de wettelijke eisen die op dat moment geldend zijn.

Onderwijshuisvesting
Kwalitatief goed en toegankelijk onderwijs en bijbehorende huisvesting is van betekenis voor de huidige en de toekomstige inwoners van Landgraaf. Het is dan ook vanzelfsprekend dat de onderwijsvoorzieningen in de gemeente niet alleen behouden worden, maar ook toekomstbestendig zijn. Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) is daartoe vastgesteld en voorziet in een toekomstbestendige aanpak, waarbij rekening wordt gehouden met multifunctioneel gebruik van ruimtes. De nieuwbouw van het Eijkhagencollege verloopt voorspoedig. Met ingang van het schooljaar 2025 - 2026 het nieuwe Eijkhagencollege in gebruik genomen. 

Basisschool De Schatgraver heeft samen met het kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang en peuteronderwijs in 2015 een nieuw onderwijsgebouw gekregen aan de Pastoor Schattenstraat. 
Vanwege het ontstane ruimtetekort is in 2017 voor vier klaslokalen en een nevenruimte tijdelijk intrek genomen in het voormalige schoolgebouw aan de Graaf Johan Frederikstraat. Het feit dat de school thans in twee gebouwen is gehuisvest, staat de optimale vormgeving en samenwerking voor een Brede School en het project Gezonde basisschool van de Toekomst in de weg. Er is dus een structurele oplossing voor de huisvesting noodzakelijk. 

Onderwijsbeleid en leerlingzaken
De Lokaal Educatieve Agenda (LEA) wordt via werkgroepen uitgevoerd. Er is sprake van versterkte samenwerking, die de integrale aanpak concreet maakt en zorgvragen worden preventief met ketenpartners opgepakt. 

Op het gebied van leerlingenzorg, afstemming en doorgaande lijn is het “Knooppunt” de werkwijze. Dit is een voorziening in het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en in de voorscholen (kinder- en peuteropvang). 

Het Nationaal Programma Onderwijs biedt scholen de kans om hun aanbod te versterken en zo de negatieve gevolgen van de Covid-19 maatregelen te beperken. 

JENS verbindt hun expertise aan de scholen in het primair onderwijs door een team dat fysiek op school aanwezig is. Daarnaast is het schoolmaatschappelijk werk in het basisonderwijs en de voorschoolse voorzieningen doorontwikkeld. Uitgangspunt is inclusief onderwijs, door professionals in te zetten met kennis van leer- en ontwikkelachterstanden, verstandelijke beperkingen en gedragsproblematiek die het onderwijs ondersteunen. 

Bureau VSV richt zich onder andere op het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (VSV) en het verlaten van school zonder startkwalificatie. Met scholen waar een hoge schooluitval gesignaleerd wordt, worden gesprekken gevoerd om de schooluitval terug te dringen. 

Het leerlingenvervoer ten behoeve van statushouders is adaptief leerlingenvervoer (snellere start met onderwijs en tegelijkertijd maatwerk). 

Volwasseneneducatie en laaggeletterdheid
Volwasseneneducatie wordt op Zuid-Limburgse schaal ingevuld via het regionaal plan van aanpak basisvaardigheden volwassenen 2020-2024. Onder andere via de “workshopcarrousel” (autochtone laaggeletterden) en de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB. 

Onderwijsachterstandenbeleid en peuterstelsel
Het peuterstelsel bestaat uit een aanbod van 16 uur per week, waarvan alle peuters in de leeftijd tussen 2½ en 4 jaar gebruik kunnen maken. Het bereik is hoog, een goede samenwerking in de keten, een versterkte doorgaande lijn en stimulans van 16 uur VVE bij doelgroepkinderen. Een veranderende behoefte is zichtbaar bij ouders waarbij 16 uur peuteropvang niet meer voldoet aan de vraag (verschuiving naar kinderopvang). Gemengde groepen (kinderen met en zonder indicatie) en deelname aan VVE wordt gestimuleerd. 

Gezonde Basisschool van de Toekomst, Rijke Schooldag, Gelijke Kansen Alliantie en Talentontwikkeling
Op lokaal en regionaal niveau wordt samengewerkt aan het stimuleren van Talentontwikkeling. In de drie Landgraafse wijken is wekelijks, een naschools aanbod met daarin activiteiten op het gebied van onder andere, cultuur, sport, kennisverbreding, loopbaanoriëntatie, etc. 

Vanuit onderwijsachterstandenbeleid, de LEA, het NPO, de Gelijke Kansen Alliantie en het Voorloperstraject Rijke Schooldag wordt het huidige aanbod van extra activiteiten op scholen voortgezet, inhoudelijk verdiept en verder uitgerold voor wat betreft het aantal locaties. 

Vier basisscholen voeren het programma De Gezonde Basisschool van de Toekomst uit. Uitbreiding is in voorbereiding, ook richting VO. Daarnaast ook twee scholen waar, met behulp van de Gelijke Kansen Alliantie, een verrijkt tussenschools aanbod wordt aangeboden met daarin ruimte voor sport, cultuur en brede talentontwikkeling.  

We zien in 2022 een lichte stijging van het totaal aantal leerlingen en daarmee samenhangend een stijging van het aantal schoolverlaters ten opzichte van vorig jaar. Daarnaast hebben Covid-19 en de bijbehorende maatregelen hebben voor schoolverzuim in ieder geval in negatieve zin meegespeeld. Voor leerlingen werd het hierdoor lastig om motivatie en schoolritme in sommige kwetsbare situaties te behouden en tegelijkertijd werd terugleiden naar onderwijs lastiger in complexe situaties.  

Het relatief verzuim, het aantal leerlingen dat staat ingeschreven op een school en ongeoorloofd afwezig is, is ten opzichte van 2021 licht gestegen. Zoals ook bovenstaand bij de analyse van de historische kengetallen wordt aangegeven, ligt er een grote oorzaak in Covid-19 en de destijds daaraan gekoppelde maatregelen.

Verhoging leerlingenvervoer bewegingsonderwijs SBO de Wissel (RVC-exp k04)
Door de toename van loon- en vervoerskosten in het kader van  het bewegingsonderwijs voor SBO de Wissel is er vanaf 2024 structureel € 10 duizend bijgeraamd.

Structurele jaarlijkse verhoging bewegingsonderwijs (RVC-exp 04)
Vanaf schooljaar 2023-2024 wordt het aantal uren bewegingsonderwijs verhoogd van 1,5 uur naar 2 uur per week. Deze verhoging gaat gepaard met extra kosten en daarom is het budget structureel met € 21 duizend opgehoogd.

Structurele jaarlijkse verhoging leerlingenvervoer bewegingsonderwijs (RVC-exp 05)
Door de toename van het aantal leerlingen van de BS De Wegwijzer en de Speurneus is het inzetten van extra busvervoer noodzakelijk. Voor de tegemoetkoming in de toename van de vervoerskosten is structureel € 16 duizend bijgeraamd. 

Financiën programma 4

 

In bijlage 2 van de programmabegroting worden de lasten en baten per taakveld weergegeven.

  

De gemeente Heerlen is centrumgemeente voor de uitvoering van de taken voortijdig schoolverlaten (leerplicht).

Stichting Movare inzake spraakonderwijs
De bijdrage aan Movare ten behoeve van het spraakonderwijs (logopedie) draagt bij aan activiteit 2.2. De stijging t.o.v. 2023 betreft indexatie. 

Voor en Vroegschoolse Educatie (VVE) & Kinderopvang
De subsidie VVE aan Movare, Kinderdagpaleis Eigenwijs, Human kinderopvang en ontwikkeling en stichting kinderopvang Parkstad dragen bij aan de activiteiten 2.3 en 2.4. 

Vanaf 1 augustus 2020 is het nieuwe peuterstelsel in Landgraaf van start gegaan. Drie organisaties bieden sinds 1 augustus peuteropvang met VVE aan. Zij ontvangen hiervoor groepssubsidie op basis van grootte en zwaarte van de peutergroepen. Ouders betalen een inkomensafhankelijke bijdrage, de overige kosten van de uurprijs worden gedekt via de Kinderopvang Toeslag (KOT). Als ouders niet voor de KOT-regeling in aanmerking komen, kunnen zij gebruik maken van de niet-KOT regeling via de gemeente. De kinderopvang rekent dit periodiek met de gemeente af. De stijging t.o.v. 2023 betreft indexatie. 

We onderkennen geen majeure risico’s in dit programma.